Питер Стейн
Улаанбаатар, Монгол – Хятадын эдийн засгийн өсөлтийг зогсоох боломжгүй бөгөөд түүний дэлхийн эдийн засагт үзүүлэх нөлөө нь сайн талтай хэдий ч айдас дагуулж байна. Хятадад үйлдвэрийн өртөг хямд, техникийн чадавхи эрс сайжирч байгаа зэрэг нь АНУ болон Европын орнууд дахь ажлын байрыг хорогдуулж, ажилчдад сөрөгөөр нөлөөлж байгаа ч эдгээр орнуудын бизнес эрхлэгчид Хятадыг өсч буй том зах зээл хэмээн үзсээр байна.
Үүний эсрэгээр Хятадын хувьд стратегийн чухал ач холбогдол бүхий Монгол улсын нийслэл болох салхи исгэрсэн Улаанбаатарын гудамжинд айдас, горьдлого сүүлийн үед дүүрэн байна.
Хятад Монголын цөл нутагт дарагдмал байгаа эрдэс баялаг болон эрчим хүчний нөөцийн томоохон худалдан авагч гэдгээрээ горьдлого турүүлж байна. Нүүрс, зэс болон байгалийн бусад баялгийн хэрэгцээ шаардлага улам бүр өсч байгаа Хятад нь Монголын уул уурхайн олборлох салбарт хөрөнгө оруулагч хэн бүхний хувьд хажуу бөөрөнд буй баталгаатай зах зээл юм.
Гэсэн хэдий ч эртний байлдан дагуулагчдын төрөлх нутаг болох Монголд зарим хүмүүс нэгэнтээ эрхшээлд байсан Хятад өдгөө монголын өчүүхэн зах зээлийг залгих вий хэмээн болгоомжилж байна.
“Миний бодлоор Монгол Улс мөнгөтэй болох уу үгүй юу гэдэгт бус харин Монгол Улс тусгаар улс хэвээр цааш оршин тогтнох эсэх асуудал юм”-гэж Шударга Иргэдийн Фронт хэмээх Монголын улс төрийн бүлгийн тэргүүн Гомбосүрэнгийн Арслан хэлэв. Тэрээр “Монгол улс Хятадын колони болчих вий”-хэмээн гайхширч байсан.
Хятад хэдийнээ Монголын томоохон хөрөнгө оруулагчдын нэг бөгөөд хөрөнгө оруулалт шинээр нэмэгдсээр байна. Саяхнаас Хятадын бие даасан хөрөнгийн сан болох Хятадын Хөрөнгө оруулагч корпораци Монголын уурхайн салбарт 1.2 тэрбүм ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхээр болсон. Энэ нь Монголын ДНБ-ний 1/4 бөгөөд Хятадын Хөрөнгө оруулагч корпорацийн нийт хөрөнгө болох 300 тэрбүм ам.долларын 1 хувийн тал арай хүрэхгүй хувь юм.
Монголын Ерөнхий сайд Хятад, АНУ-тай харицаагаа өргөжүүлж байна
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболд Wall Street Journal сэтгүүлийн Хонг Конг дахь салбарын дарга Питер Стейн-д өгсөн ярилцлагадаа Монгол Улс болон Хятад, АНУ-ын харилцааны талаар ярьсан.
Хятадын санхүүгийн нөлөө хүчтэй болж байгаа нь Орос Монголын ганц гадаад холбоотон улс байх үед өсч торнисон зарим нэг улс төрчдөд айдас түгшүүр төрүүлж байна. “Миний үед инженерүүдийн 50-иас илүү хувь нь Орост мэргэжил эзэмшиж байсан”-хэмээн Монголын гадаад харилцааны салбарт холбоотой нэгэн Их хурлын гишүүн хэлэв. “Бид оросын технологийг мэднэ. Тйимдээ ч тэдний соёлыг ойлгоход хялбар байдаг”.
Монголын эрх баригчид зайлшгүй байдлын улмаас 2.6 сая хүнтэй энэ орныг хүрээлсэн хоёр улстай тэгш харицаатай байхын төлөө зохицож ирсэн.
Өнгөрсөн 7 хоногт Монголын шинэ Ерөнхий сайд С.Батболд тэрээр Хятадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж байгаа хэдий ч хэд хэдэн улс орны “тэнцвэртэй эрх ашиг болон тэнцвэртэй хөрөнгө оруулалтыг” дэмжих ёстой гэж хэлсэн. Өөрөөр хэлбэл тэрээр бидэнд өөр хөрөнгө оруулагчдын мөн хэрэгтэй байна гэсэн.
Ерөнхий сайдад ойр байдаг нэг хүн Ерөнхий сайдын ийнхүү хэлсэн нь Монгол Улс Сэнт Лүисийн Пибоди Энэржи Корпорацийг дараагийн томоохон төсөл болох Таван толгойн нүүрсний уурхайн гол хөрөнгө оруулагч болгох хүсэлтэй байгаатай холбоотой хэмээн тайлбарлав. Уул уурхайн яриа хэлэлцээнд оролцож буй хүний хэлснээр Пибоди нь Хятадын Шинхуа Груп-ын нэгэн адил энэхүү төслийг сонирхож буй олон талуудын нэг юм.
Санхүүгийн нөлөө нь маш ихээр нэмэгдэж буй Хятад улс Монголд харьцангүй доогуур үүрэг рольтой байж ирсэн. Хятад Монголын уул уурхайн салбарт шууд худалдан авалт хийлгүйгээр олборлох эрх авсан Канадын Саус Гоби Энэржи Ресурс нүүрс олборлогч, Вестэрн Проспектор Груп уран олборлогч зэрэг компаниудад хөрөнгө оруулалт хийх замаар өөрийн нөлөөг тогтоож ирсэн.
Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч Аршад Саед Хятадын Монгол руу чиглэсэн бодлого итгэмээргүй даруу байна хэмээн үзэж байна. Монгол бол Хятад ингэж байна гэж хэлэгдэхээс ичихгүйгээр “улаан цайм нөлөөгөө тэлж буй Африктай” харьцуулахад тэс өөр юм. Магад Хятад олон улсын тавцан дахь нэр хүнд нь унана хэмээн айж байгаа байх хэмээн тэрээр хэлэв. “Эсхүл энэ нь эдийн засаг болон газар зүйн байршил нь тухайн улсын давуу тал байдаг хэмээх ойлголттой холбоотой байх”. Хэтэрхий ихээр шахах нь хятадын эсрэг сентиментыг ихэсгэж улмаар Монгол Оростой ойр харилцаатай байхад хүргэж магад юм.
Монголын нийгмийн Орост боловсрол эзэмшсэн дээд хэсэг өөр үзэл бодолтой шинэ үеээр солигдсоноор Хятадын Монгол дахь нөлөө ихсэх нь зайлшгүй мэт санагдаж байна. Надад үйлчилсэн 20 настай орчуулагч маань бага байхдаа Орос сургуульд сурч байсан хэдий ч том болоод Оросыг сонирхохоо больсон гэсэн. Харин хятадын поп дууг гар утасныхаа ая болгосон тэрээр Хятад хэл сурах сонирхолтой байгаагаа хэлж байсан.
Friday, December 18, 2009
Tuesday, December 15, 2009
China Casts Its Shadow on Mongolia
China Casts Its Shadow on Mongolia
By PETER STEIN
ULAANBAATAR, Mongolia—China's unstoppable economic growth and its implications for the world inspire both optimism and fear. In the U.S. and Europe, many businesses see a vast and growing market, even as their workers face China's low production costs and increasingly sophisticated technical capabilities.
[WSJA]
But in the remote, windswept streets of Ulaanbaatar, the capital of a country with a strategic importance to China, the promise and the threat loom especially large these days.
In Mongolia, China's role as the catalyst for interest in this desert land's untapped mineral and energy resources has fueled optimism. Chinese demand for coal, copper and other Mongolian resources means anyone investing in the businesses that excavate them has a guaranteed market right next door.
But some in this traditional land of conquerors fear the China it once ruled may now swallow the tiny Mongolian economy.
"In my opinion, it's not a question of whether Mongolia will get money or not, but of the very existence of Mongolia as an independent country," says Gombosuren Arslan, who leads a Mongolian political group called the Just Society Front. He wonders: "will Mongolia become a colony of China?"
China is already Mongolia's biggest foreign investor, and new funds are pouring in. In recent months, China's sovereign-wealth fund, China Investment Corp., has agreed to invest $1.2 billion in mining companies with Mongolian assets. That sum is about a quarter of Mongolia's gross domestic product, but less than half a percent of CIC's total assets of $300 billion.
video
Mongolia's Prime Minister on Ties With China, U.S.
2:40
In an interview for the Wall Street Journal, Mongolian Prime Minister Batbold Sukhbaatar spoke with Hong Kong Bureau Chief Peter Stein about the country's relations with China and the U.S.
China's financial clout unnerves politicians who grew up in an era when Russia was Mongolia's uncontested international ally. "In my generation, more than 50% of engineers were educated in Russia," says a member of Mongolia's parliament involved in foreign relations. "We know Russian technology. It's easier to understand their culture."
Mongolia's leadership is, by necessity, adept at maintaining an equilibrium between the two powers that surround this country of 2.6 million people.
In an interview last week, Mongolia's new prime minister, Batbold Sukhbaatar, said he welcomed Chinese investment, but he was also careful to promote "balanced interest and balanced investment" from a number of countries. The translation: we'd like some other investors in here too, thank you.
One person close to the prime minister said that is one reason Mongolia is eager to see Peabody Energy Corp. of St. Louis play a role in the development of Mongolia's next big resource project, the Tavan Tolgoi coal mine. Peabody is one of a number of parties interested in the project; China's Shenhua Group in another interested party, a person close to the talks has said.
[HKVIEW]
Despite its enormous financial influence, China has kept its profile in Mongolia relatively low-key. It has built up a presence in the mining sector not by acquiring mining assets directly, but through investments in companies with those assets, such as Canadian-listed coal miner SouthGobi Energy Resources Ltd. and Western Prospector Group Ltd., a Canadian uranium exploration company.
Arshad Sayed, World Bank country manager in Ulaanbaatar, sees an admirable restraint in China's behavior toward Mongolia. "It's very different than Africa, where China is very brazen," he says—that is, much more willing to throw its weight around and not afraid to be seen doing it.
Perhaps China is motivated by concern over its international reputation, Mr. Sayed suggests. Or maybe it is an understanding that economics and geography are already in the country's favor. Pushing too hard could prompt an anti-China backlash that might lead Mongolia to seek closer ties with Russia.
There does seem to be a certain inevitability to China's rising influence over Mongolia, especially as the older Russian-educated elite are replaced by a generation with a different perspective. My 20-year-old translator says she studied Russian in school when she was young but lost interest when she got older. Now, she says as she plays a favorite Mandarin pop song on her cellphone, she'd rather learn Chinese.
Write to Peter Stein at peter.stein@wsj.com
By PETER STEIN
ULAANBAATAR, Mongolia—China's unstoppable economic growth and its implications for the world inspire both optimism and fear. In the U.S. and Europe, many businesses see a vast and growing market, even as their workers face China's low production costs and increasingly sophisticated technical capabilities.
[WSJA]
But in the remote, windswept streets of Ulaanbaatar, the capital of a country with a strategic importance to China, the promise and the threat loom especially large these days.
In Mongolia, China's role as the catalyst for interest in this desert land's untapped mineral and energy resources has fueled optimism. Chinese demand for coal, copper and other Mongolian resources means anyone investing in the businesses that excavate them has a guaranteed market right next door.
But some in this traditional land of conquerors fear the China it once ruled may now swallow the tiny Mongolian economy.
"In my opinion, it's not a question of whether Mongolia will get money or not, but of the very existence of Mongolia as an independent country," says Gombosuren Arslan, who leads a Mongolian political group called the Just Society Front. He wonders: "will Mongolia become a colony of China?"
China is already Mongolia's biggest foreign investor, and new funds are pouring in. In recent months, China's sovereign-wealth fund, China Investment Corp., has agreed to invest $1.2 billion in mining companies with Mongolian assets. That sum is about a quarter of Mongolia's gross domestic product, but less than half a percent of CIC's total assets of $300 billion.
video
Mongolia's Prime Minister on Ties With China, U.S.
2:40
In an interview for the Wall Street Journal, Mongolian Prime Minister Batbold Sukhbaatar spoke with Hong Kong Bureau Chief Peter Stein about the country's relations with China and the U.S.
China's financial clout unnerves politicians who grew up in an era when Russia was Mongolia's uncontested international ally. "In my generation, more than 50% of engineers were educated in Russia," says a member of Mongolia's parliament involved in foreign relations. "We know Russian technology. It's easier to understand their culture."
Mongolia's leadership is, by necessity, adept at maintaining an equilibrium between the two powers that surround this country of 2.6 million people.
In an interview last week, Mongolia's new prime minister, Batbold Sukhbaatar, said he welcomed Chinese investment, but he was also careful to promote "balanced interest and balanced investment" from a number of countries. The translation: we'd like some other investors in here too, thank you.
One person close to the prime minister said that is one reason Mongolia is eager to see Peabody Energy Corp. of St. Louis play a role in the development of Mongolia's next big resource project, the Tavan Tolgoi coal mine. Peabody is one of a number of parties interested in the project; China's Shenhua Group in another interested party, a person close to the talks has said.
[HKVIEW]
Despite its enormous financial influence, China has kept its profile in Mongolia relatively low-key. It has built up a presence in the mining sector not by acquiring mining assets directly, but through investments in companies with those assets, such as Canadian-listed coal miner SouthGobi Energy Resources Ltd. and Western Prospector Group Ltd., a Canadian uranium exploration company.
Arshad Sayed, World Bank country manager in Ulaanbaatar, sees an admirable restraint in China's behavior toward Mongolia. "It's very different than Africa, where China is very brazen," he says—that is, much more willing to throw its weight around and not afraid to be seen doing it.
Perhaps China is motivated by concern over its international reputation, Mr. Sayed suggests. Or maybe it is an understanding that economics and geography are already in the country's favor. Pushing too hard could prompt an anti-China backlash that might lead Mongolia to seek closer ties with Russia.
There does seem to be a certain inevitability to China's rising influence over Mongolia, especially as the older Russian-educated elite are replaced by a generation with a different perspective. My 20-year-old translator says she studied Russian in school when she was young but lost interest when she got older. Now, she says as she plays a favorite Mandarin pop song on her cellphone, she'd rather learn Chinese.
Write to Peter Stein at peter.stein@wsj.com
Friday, November 27, 2009
А.БААТАРХУЯГ. ИХ СҮЙРЛИЙН ӨМНӨХ НАМ ГҮМ
А.БААТАРХУЯГ. ИХ СҮЙРЛИЙН ӨМНӨХ НАМ ГҮМ
Надаас олон хүн банкны тухай асуух. Би яаж “юм болгоныг” мэдэх бил ээ. Сэтгүүлч А.Баатархуягийн бичсэн энэ өгүүллийг зарим сайтууд нэг тавьснаа удалгүй хаачихдаг юм байна. “Хаагаад” байна гэдэг чинь”цаанаа” л нэг юм хэлээд байгаа болохоор би А.Баатархуягаас зөвшөөрлийг нь авч энэ өгүүллийг тавилаа. Мэдээж би түүнээс асуулгүй тавьчихад тэр надад юу ч хэлэхгүй боловч хүнийг хүндэтгэх, зохиогчийн эрхийг хүндэтгэх гэж нэг сүрхий ёс суртахуун байдаг юм л даа. Та одоо “хаасан” өгүүллийг унших боломжтой болж байна.
Яагаад Сү.Батболд гэж ?
МАХН-ынхан одоо даажигнаад байгаа юм уу хаашаа юм. Очиж, очиж Сү.Батболдыг Ерөнхий сайд болгодог нь. “Чингис” зочид буудлыг төгрөг долларын ханшны зөрүүгээр сул шахам авч бизнесээ улстөрөөр угжуулж болох юм гэдгийг анх ойлгосон энэ хүн МАХН-д ердөө саяхан, яг 21 дүгээр зууны босго давахад л элссэн залуу гишүүн. 43 тонн алтны нөөцтэй Бороогийн алтны ордыг сүйтгэсэн. Хамгийн сүүлийн гай нь Нарантолгойн ордыг хятадуудад зарж, цаадуул нь авсан ордынхоо алтыг угаах гэж авчирсан мөнгөн усаа “Богд-Ар” хороололд асгаж сүйд хийх шахсан.
Сү.Батболд аймхай, тэр хирээрээ сүрхий мэдрэмжтэй Н.Энхбаяраас хөндийрсөн дүр эсгэж, Ц.Мөнх-Оргилыг Сүхбаатар дүүргээс жийгээд, С.Баяртай ойртож шадарласан юм. Одоо тэрээр богино настай Засгийн газрын толгойд гарлаа. Энэ бол хувь заяаны шоглоом, МАХН Ерөнхий сайдаа Оросуудад аманд өгөөш болгосных нь төлөө өрөвдөж л байна. Гадаад нөхцөл байдлыг талаар өмнө бичсэн тул товчилж, дотоод хүчин зүйлийг шинжилье.
МАХН-ын нэр хүнд С.Баярын нэрэн дээр тогтож байсан юм. 2008 онд чухам С.Баяр л МАХН-ыг үхлээс аварч, дараа нь хамтарсан Засгийн газар байгуулснаар хоёр дахь үхлээс нь аварсан. Мөн тэр намаасаа Н.Энхбаярын нөлөөг шахан гаргаснаараа экс дарга, ерөнхий сайд, ерөнхийлөгчийн нэр хүндийг зольж, намаа аварсан билээ. Мөн тэр саяхан Ерөнхий сайдын суудлаас татгалзсанаараа улстөрийн алсын хараатай тоглолт хийж, намаа гурав дахь удаагаа аврахыг оролдож байна. Яагаад авраад байна вэ? гэвэл 2008 онд МАХН ялагдсан бол, 7 сарын 1-ний хэрэг явдлын дараа МАХН ганцаардсан бол, Н.Энхбаяр намаа хуваахыг оролдсон бол энэ нам үхлийн цохилт авах байсан. Харин С.Баяр л нүсэр армиа дагуулан энэ бүх сааль зангыг тойрч гараад байна. Үүнийх төлөө лав л МАХН-ын аллагаар нөгөө ертөнцөд очигсдын сүнс сүлд түүнд таатай хандахгүй.
Харин сүүлийн үед яагаад Н.Энхбаярыг оролдохоо больчихов? Н.Энхбаярын нөлөөг намдаа бууруулах тэмцэл үүнээс хэтэрвэл МАХН-д хэтэрхий их хохирол авчрахыг тэр харсан байна. С.Баяр Оюу толгойн гэрээг батлуулахын тулд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржоос дэмжлэг хүссэн ба хариуд нь тэр авилгачидтай тэмцэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх, бүр болдоггүй юм гэхэд чимээгүй суух тохиролцоо хийсэн байв. Яагаад гэвэл тэр тэмцэх авилгачид нь хуугаараа МАХН-ынхан. Гэтэл С.Баяр Ерөнхий сайдаас татгалзсанаараа өөрийгөө томоохон үүргээс чөлөөлчихлөө. Ерөнхийлөгч хийдгээ хийсэн, Ерөнхий сайд өртэй байв. Гэвч Ерөнхий сайдаа больчихоор яахав?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж АТГ-ын дарга Сангарагчааг дуудаж уулзахдаа “Н.Энхбаярыг шалга” гэж шууд шахсаны учир энэ тохиролцоонд байсан юм.
Тасалдал
Эхлээд хоёр тал хэлсэндээ хүрч байгаа мэт харагдаж байлаа. С.Баяр Н.Энхбаярыг дэвшүүлээгүй ба хариуд нь АН Д.Зоригтын эсрэг сул хүн хаяад, оронд С.Эрдэнийг оруулж авчээ. Н.Энхбаяр бүхнийг мэдэж байсан тул бүх хүчээрээ Р.Бурмааг дэмжиж хорслоо тайлахыг оролдов. Р.Бурмаа өндөр рейтингтэй тул ялж магадгүй гэж боджээ, гэвч тэр яг 2009 оны сонгуулийн алдаагаа давтав. Тэгэхэд МАХН Н.Энхбаярыг хаясан бол нөхөнд АН Р.Бурмааг хаячихжээ. Сонгуулийн санал хураалтын өмнөх долоо хоногт Г.Өсөхбаяр аварга цолныхоо найранд урихаар очиход сэтгэлээр унаж, туйлдсан Н.Энхбаяр баахан бичиг цаас урж шидэлж байгааг анзаарчээ.
Сонгуульд Д.Зоригт ялав. Үүний дараа МАХН-ын залуучууд Н.Энхбаярыг бүрмөсөн сүйтгэхээр бэлтгэж байв. Хотыхныг эс тооцвол МАХН-д томоохон бүлэглэл үлдээгүй ба шинэ бүрэлдэж буй залуучуудын фракцад гай болох бүлэглэл нь Н.Энхбаярынх байв. Тиймээс намаас дарсан дээр нь нэрэмчихвэл бүрмөсөн дуусна гэж тооцож байжээ.
С.Баяр залуучуудтай тохирсон ёсоор Ерөнхий сайдаа өгөв. Эндээс тасалдал үүсчээ. Яагаад Сү.Батболдыг гэж? С.Баяр Н.Энхбаярыг аварч үлдэхээр шийджээ. Хэрэв тэгэхгүй бол МАХН нэгмөсөн сүйрэх юм. МАХН Н.Энхбаярыг дангаар нь зольж чадахгүй, авилгын хэрэгт дагаад гишүүд нь үй олноороо хамагдана, нөгөө талаас хэд хэдэн хүндхэн цохилтын дараа Н.Энхбаярын бүлэглэл бүрмөсөн сүйрчээ. Харин залуучуудын бүлэглэл толгойгоо өндийлгөж эхлэв. Тэнцвэр хэрэгтэй байлаа. Ийм нөхцөлд дундын Сү.Батболдыг Ерөнхий сайд болгожээ. Сү.Батболд нам ба Н.Энхбаярыг холбож чадах хүн. С.Баяр Н.Энхбаярын хувьд “Одоо болсон” гэж боджээ. ОХУ-д элчин сайд байгаад ирснээсээ хойш С.Баярын хийж буй алхам бүр зөв байсан, энэ удаад ч зөв гэж МАХН-ынхан бодов.
Одоо бол С.Баярын гол өрсөлдөгч нь Н.Энхбаяр биш, Ц.Элбэгдорж. С.Баяр чөлөөлөгдөж эрүүл мэндээ тордсоноор 2013 онд төрд эргэж ирэх боломжоо харж байна. Олон хүний хувьд “С.Баяр бол Ерөнхийлөгч” гэсэн имижтэй. 2012 онд МАХН ялагдаж магадгүй байна. Хэдийгээр Оюу толгойн гэрээ батлагдсан авч мөнгө үйлдвэрлэх болоогүй байна. Амласнаа өгч чадахгүй. Гэхдээ С.Баяр эрт албаа өгснөөр хожим “Хэрэв С.Баяр Ерөнхий сайд байсан бол өгч чадах байсан” гэх тайлбар ардаа үлдээж байна. Оюу толгойн гэрээний урьдчилгаа 100 сая төгрөгийг тарааж байгаа нь үүний илрэл. Гэхдээ бодох зүйл бий.
Н.Энхбаяр 2003 оны төгсгөлд их өрийг тэглэсэн шоугаараа 2004 оны ялалтаа бататгаж чадаагүй шиг МАХН Оюу толгойн гэрээг ялалтын “түүз” болгож чадахгүй байж болзошгүй. Тиймээс 2012 онд ялагдах магадлал дэндүү өндөр байна. Ийм нөхцөлд С.Баяр намдаа баттай нэг суудал авчраад, нам нь цөөн суудлаар ялагдсаны дараа 2013 онд Ерөнхийлөгчид нэр дэвшиж ялах замаар намаа аварч үлдэхийг хичээж байгаа юм. Бас тэр 2012 оны сонгууль дөхөх тусам хамтарсан Засгийн газраас гарахаар цахлан зүтгэж магадгүй АН-ынхны урвалтаас өмнө Засгийн газраас холдлоо. Одоо тэр нэг жил завсарлаад намаа эмхэлж, дараагийн сонгуулийн бэлтгэлдээ орох зав боломжоо тооцож байна. Гэхдээ С.Баярт хожоотой нь нам нь 2012 онд ялагдаж гэмээ нь тэр 2013 онд ялах магадлал нь нэмэгдэх юм. Хэрэв тэр намаа 2012 онд ялагдана гэж бодож байгаа бол ирэх жил болох их хурлаар намынхаа даргыг өгөх болно. Н.Энхбаярыг хамгаалж үлдсэнээрээ МАХН-ыг бэхжүүлж, намын дотоод эв нэгдлийг хангах болно. Чухам иймээс Ерөнхийлөгчийн АТГ-т үзүүлж буй дарамт шахалт илэрхий суларчихаад байна. Энэ зуур С.Баяр Н.Энхбаяртай учраа ололцохыг эрмэлзэж байна.
Улстөрийн хүчний хуваарилалтанд нөлөөлж болох бас нэг хүчин зүйл байгаа нь МАХН-аас Н.Энхбаярыг шахан гаргах, АН-ын удирдлага солигдох, Засгийн газар унах үйл явцын ядаж хоёр нь зэрэгцвэл хүчирхэг улстөрийн хүчин төрж болно. Энэ бол Н.Энхбаяр ба “Алтан гадас” фракц нэгдэж байгуулах улстөрийн нам. Энэ намд магадгүй ҮШН, БНН, МУНН бас цөөнгүй иргэний хөдөлгөөнүүд нэгдэж болзошгүй.
Сэлгээ
Сү.Батболдыг гаргаж ирснээр намын удирдлагын түвшний сэлгээг алгуур хийж байна. Өөрөөр хэлбэл Сү.Батболд бол шинэ хүн. Гэхдээ тэр яг одоо намын эрхийг авах гэж зүтгэж буй залуусын дэргэд өмнөх үед хамаарна. Н.Энхбаяр М.Энхболдыг гаргаж ирэхэд МАХН үе солилоо гэж дүгнэж байсантай С.Баярын алхам яг адил юм.
Сү.Батболд намдаа баггүй, тиймээс улстөрийн хувьд намаасаа бүрэн хараат. Сү.Батболд Ерөнхий сайд болсноор Н.Энхбаярын үеийнхэн улстөрийн дээд эрэмбээс шахагдаж байна. Шазруун, омголон Ц.Нямдорж л өөрийн үеийн ноёрхлыг хадгалахаар зориглон зүтгэсэн авч С.Баярын байгуулсан “Хүүхэлдэйн теарт-МАХН-ын Удирдах Зөвлөл” даргынхаа хүслээр Ц.Нямдоржийг даржээ. Ийнхүү завсрын үе гарав. Сү.Батболд, М.Энхболд нар бол нэг үеийг төлөөлөхгүй, завсрын үеийнхэн бөгөөд тэд ердөө л дамжуулагч, М.Энхболд хэр удлаа даа ?, байз. Сү.Батболдын Засгийн газар удаан тэсэхгүй, цаад зах нь ирэх жилийн хаврын чуулганыг хүртэл тэсэх байх.
Олон хүний бодож байгаачлан Засгийн газрын хувь заяа АН-ын урвалтаас шалтгаалахгүй юм. Хатуу гараар барьж байсан улстөр-эдийн засгийн богино настай систем нурж эхлээд байна. Ю.Андропов-Баярын үе дуусч, МАХН өөрийг нь сүйтгэх М.Горбачёваа хүлээж байна. МАХН-ын дарга С.Баяр Ерөнхий сайдаас нэг л бодолтой буусан гэж бардам хэлнэ. “Энэ нурж буй системийг цаашид барьж тогтоох ямар ч боломжгүй юм байна” гэж. Тэр систем нь МАХН биш, харин Монголын улстөр-эдийн засгийн систем юм. Системийн хямрал туйлдаа хүрээд байгаа ба сүйрэл болоход ердөө ганц оч л хангалттай. Харин энэ сүйрэл банкны салбараас эхэлнэ. Энэ бол Сү.Батболдод ирсэн өв, өр юм.
С.Баярын өв.
Хүн цагаа олж өндрөөс буухаар их олон юмнаас зайлж чаддаг. С.Баярын Засгийн газар Сү.Батболдын Засгийн газарт юу өвлүүлсэн бэ? Юуны өмнө Сү.Батболдын Засгийн газар хэвлэлийн хүчтэй дайралтыг лав л он гартал амсахгүй, гэвч тохиолдлоор эдийн засгийн хүндрэл үүсвэл Сү.Батболдын толгойг царан дээр тавиад гүйхийг хүсэхгүй сэтгүүлч гэж байхгүй. Үүгээрээ л С.Баяр, Сү.Батболд хоёр ялгаатай.
Хамгийн том өв бол юу юугүй нурчих гээд байгаа банкны систем юм. Арилжааны 16 банкнаас нэг нь үхэж, хоёр нь залгиулсан ба цаашид үхэх, залгиулахын аль нэгийг сонгох тавилантай хэд хэдэн банк бий. Иргэдийн банкин дахь хадгаламжийг төрөөс баталгаажуулах тухай дөрвөн жилийн хугацаатай хууль нь банкуудад дампуурах сонирхол төрүүлж байна. Үүний улмаас чанаргүй зээлийн хэмжээ эрс өснө, яг 1998 оны банкны сүйрлийн өмнөх үе эргэн ирж байна.
Хоёр дахь өв нь төрийн албан хаагчдыг орон сууцаар хангах төсөл. 200 гаруй тэрбумын өртөгтэй энэ “өрийг” Сү.Батболд барагдуулах ёстой. Эцсийн эцэст хэн бидний татварыг ингэж үрэлгэн зарахыг зөвшөөрсөн юм бэ? Юуны тулд ? Ердөө л МАХН-ын эв нэгдлийн төлөө, хотын бүлэглэлийг тэжээх гэсэн алхам байсан.
Гурав дахь өв нь Таван толгойн гэрээ. Улсын хөрөнгөөр хайгуул хийсэн орд тул улсын мэдэлд 51 хувь нь үлдэнэ. Харин тус ордыг ашиглахад оролцох хүслээ илэрхийлсэн аваргуудын хэнийг сонгох, тэр тусмаа голлох компанийг сонгох том асуудал бий. Энэ бол асар том дарамт шахалт, лобби, барьцаа, мөнгөний асуудал цаана нь бий. Жишээ нь ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Медведев Ерөнхий сайд Путиндаа даалгавар өгчээ. Улсын мэдлийн томоохон компаниудыг хувьчлан задлах тухай энэ үүрэг нь В.Путины Ерөнхийлөгч байхдаа хийсэн бүхнийг буцааж буй хэрэг. Хөөрхий Путин Ерөнхийлөгчөөсөө “айгаад” үүнийг хийх юм гэнэ. Ер нь Медведев тушаагаад л Путин тэрийг нь хэрэгжүүлээд л. Онигоо л байхгүй юу, бид Оросыг мэднэ. Харин Оросууд “Роснефть”-ийг хувьчилчихвал хөөрхий Сү.Батболд яана даа, О.Дерипаскогийн гарт орох л байх даа. Өнөөдөр Оросууд Монголчуудтай зөөлөн аргаар үзэлцэе гэжээ, харин Хятадын зарим хэвлэл даварсан муусайн Монголчуудыг яасан ч яахав гэлцэн галзурч байна. Чухам ийм нөхцөлд өрөвдсөндөө хэлээ хазаад өнгөрөхөөс өөрөөр Сү.Батболдыг өөд нь татах ямар ч шалтаг байхгүй.
Үүний дээрээс томоохон төслүүд батлагдаж, Монголд доллар цутгах гэж байгааг биднээс илүү мэддэг Орос, Хятадууд хэдэн банкийг нь өөрийнх болгохоор үзэлцэж байна.
Сүйрлийн эхлэл
Сүйрлийг эдийн засгийн талаас нь харах ёстой. Өнөөдөр банкуудын байдал туйлын хүнд байна. Засгийн газарт хамтарсан АН-ынхан шахаагаа чангатгаж Монгол банкны дэд ерөнхийлөгчийн аль нэгийг авахыг хичээж байна. Нөгөө талаас банк санхүүгийн систем дэхь АН-ынхны ноёрхол Засгийн газрыг барьцаанд авах хэмжээнд хүрчээ. Өнгөрсөн хугацаанд Засгийн газар санхүүгийн стандарт бус шийдвэрүүдийн хүчинд эдийн Засгийг торгоон барьж байв.
Банкны системд АН үнэмлэхүй ноёрхож байна. Парламенттай зүйрлэвэл бараг л 2000 оны парламент гэсэн үг. Үнэндээ МАХН эрх барьж буй гол хүчний хувьд Монгол банкыг барьж байгаа боловч тэндээс ирж буй мэдээллүүд АН-ынхны хүчирхэгжлийн тухай тун ч таагүй сэтгэгдлийг МАХН-ынханд өгч байна. Дээрээс нь хөрөнгийн биржийг үндэслэгч Золжаргал Монгол банкинд очвол аюултай.
“Анод” банкны дампуурал эдийн засагт тун хүнд тусчээ. Засгийн газар банкин дахь иргэдийн хадгаламжийг баталгаажуулах хууль гаргаснаараа хавханд орчихсон байна. Одоо намууд банкуудын төлөө ширүүн үзэлцэж байна. Хэрэв энэ хуулийг цуцалбал МАХН-ын санхүүгийн систем хүндхэн байдалд орох юм. Тийм ч учраас 28 тэрбум төгрөгийн алдагдалд ороод байгаа “Зоос” банкыг дампууруулахгүйн тулд бүхнийг хийжээ. Уг нь энэ банк аль сарын өмнө дампуурчих байсан, тэр ч байтугай Монгол банкны Ерөнхийлөгч Д.Пүрэвдорж БЭТ томилоод буцааж татсан. Тэр үед банкны алдагдлын хэмжээ өөрийн хөрөнгөнөөс нь аль хэдийнээ давчихаад байсан юм.
Үүний өмнө бас нэг жижгэвтэр банк “Анод”-ыг дампууруулсны шанд Засгийн газар 120 тэрбумыг төлжээ. Энэ бол Засгийн газраас хадгаламжийг баталгаажуулсныхаа төлөө төлж буй мөнгө. Ингэхдээ төсвөөс төлөөгүй байна. Хэрэв төсвөөс мөнгө гаргавал төсөв сүйрнэ. “Анод” банкны дампуурлын дараа хувьцаа эзэмшигчид ба хадгаламж эзэмшигчдийг бүртгэж эхэлсэн ба хадгаламж эзэмшигчдийн төлбөрийг барагдуулж эхэлжээ. 20 орчим тэрбум төгрөгийн хувьцааны тухайд асуудал өөр. “Монгол банк”, Засгийн газар хоёр далдуур зөвшилцөөд эмисс хийж байна.
Д.Пүрэвдорж “Монгол банк”-ны Ерөнхийлөгч болмогцоо зах зээлд байсан мөнгийг эргүүлэн татсан ба хагас жилийн хугацаанд 800 гаруй тэрбум шахам төгрөг татсанаар төгрөгийн хомсдол үүсч, үүний үр дүнд инфляц огцом тоормослосон юм. Харин энэ тоормос огт гэнэ сэрэггүй явсан эдийн засгийг айхтар шахсан ба дифляци үүссэн. Дифляц нь валютын ханш тогтворжиж буурснаар, эс бөгөөс бараа бүтээгдэхүүний үнэ буурснаар хэмжигдээгүй, өргөн хэрэглээний барааны үнэ буурсан ч хүнснийх өсөж байв. Иргэд мөнгөгүйдсэнээс худалдан авах чадвар нь буурсан ба хүнснийхээс бусад төрлийн худалдаачид сүйрчээ. Д.Пүрэвдоржийн энэ арга хэмжээ хожим МАХН-д хэрэг болох учиртай байв.
“Анод”-ын 120 тэрбумаас гадна өнгөрсөн 2 дугаар сарын 18-нд Засгийн газрын данс улайхад 60 тэрбумыг Монгол банкнаас зээлж авчээ. Банкууд зээлээ хумьчихаад байсан атал зах зээлд мөнгөний дутагдал гараагүйн шалтгаан энэ юм. Засгийн газар эдийн засгийг иймэрхүү эмиссээр л барьж байв. Харин Д.Пүрэвдорж зах зээлээс төгрөг татсанаар МАХН-ын санхүүжилтийн гол эх үүсвэр болсон барилгын салбарыг бүрмөсөн сүйтгэв. Банкнуудын гол зээлдэгчид нь барилгынхан бас алтныхан байв. Алтныхныг Засгийн газрын 75 тэрбумын бондоор тэтгэв. Бас М.Энхболдын шахсанаар 200 орчим тэрбум төгрөгийг Засгийн газраас барилгад оруулах болов. Хоёр арга бий, Засгийн газрын баталгаагаар банкнаас зээл олгож болно, ингэвэл эрсдлийг банк биш, Засгийн газар үүрэх юм. Гэхдээ ингэсэн тохиолдолд Засгийн газар хадгаламж дээр зээлийн эрсдэл үүрэх учраас зээлийн өөр эх үүсвэр татахыг оролдож байна. Хэрэв бүх хадгаламж эрсдэлд орвол Засгийн газар бүтэн жилийн төсвөө тавиад ч барахгүй, тэгэхээр туйлын аюултай алхам хийсэн байгаа биз?
Эмисс хийж буйг мэдсэн банкныхан банкаа дампууруулах сонирхолтой болжээ. Харин Монгол банкны мэдэгдлүүд хоёр тооны хооронд гуйвж байлаа. “Анод”-ыг дампууруулахын өмнө хадгаламжийг 2.6 их наяд гэж байснаа Засгийн газрын хямралын эсрэг төлөвлөгөө хэлэлцэж байхад 1.3 их наяд болгож бууруулаад Оюу толгойн гэрээ батлагдахын өмнөхөн буцаагаад 2.6 их наяд гэж мэдэгдэж байлаа. Өөрөөр хэлбэл “Монгол банк” төгрөгийг байх ёстой хэмжээнд хүртэл буулгаж татчихаад буцаагаад эмисс хийж эхэлсэн ба энэ удаад эмиссийг төв банкны Ерөнхийлөгч дангаараа шийдэж бус, Засгийн газартай хамтарч хийж байжээ.
Харин Засгийн газар хаанаас ч юм ургаж гардаг мөнгөндөө ташуураад төсвөө ч, орон тоогоо ч, зардлаа ч бууруулахыг хүсэхээ байчихаад байна. “Зоос” банкыг дампууруулах нь бусад банкинд муу нөлөө үзүүлнэ гэсэн шалтгаар УИХ-ын ЭЗБХ-ны хаалттай хурлаар “Хадгаламж”, “Монгол шуудан” банктай нэгтгэж байгаа тухай мэдээлэв. Өөрсдийгөө яая гэж буй энэ хоёр банк наад зах нь зарлагдсан 28 тэрбумын алдагдлыг даах уу? /Энэ өгүүллийг гарсны дараа “Монгол банк” “Зоос” банкыг төрийн мэдэлд авах шийдвэр гаргалаа. Ингэснээр тус банкин дахь алдагдал, булхайг нам дарна./
МАХН-ынхан 14 тэрбумаар АН-ынхнаас нэг банк, “Монгол шуудан”-г авчээ, Дараа нь АН-ынхан “Зоос” банкыг барьцаалжээ. “Зоос” банкыг дампууруулаад хадгаламж эзэмшигчдэд нь зуу гаруй тэрбумыг төлж байснаас “Хадгаламж” банктай нэгтгэсэн нэр хэмээгээд “Хадгаламж”-д зузаатгал хийсэн нь дээр гэж байсан юм. Одоогоос ердөө дөрвөн жилийн өмнө “Хадгаламж” банкнаас 14.2 тэрбум төгрөг алга болж байсан, тухайн үедээ хамгийн найдваргүйд тооцогдож байсан энэ банк харин өнөөдөр хажуудахаа худалдаж аваад байгаа нь гайхалтай. 14.2 тэрбумыг алдсаны дараа тус банкны харилцахын үлдэгдэл ердөө л 10 жаахан илүү тэрбум байсан. тухайн үед нийгмийн даатгалын түгээлтийг байршуулаад аварч байсан, харин өнөөдөр хоёр ч дампуурч буй банкыг өөд нь татах энэ их мөнгө хаанаас гараад байна вэ?
Одоо энгийн тооцоо хийе. Монгол банк оны эхний 6 сард 800 тэрбумын татжээ. Үүний дараа буцааж нийлүүлсэн буюу нийлүүлэхээр зэхэж буй мөнгийг тооцъё. “Анод”-ын хувьцаа, хадгаламж эзэмшигчдэд 120 тэрбум, барилгынханд 200 тэрбум, “Монгол шуудан” банкыг худалдан авахад 14 тэрбумыг хаяжээ. Засгийн газрын өр 75 тэрбум, одоо “Зоос” банкны алдагдал 28 тэрбум. Мэдээж гүйлгээн дунд зарим нь давхцаж буй, Цаана нь нууцаар нийлүүлж буй мөнгөнүүд ч байгаа.
МАХН-ынхан өөрт үлдсэн бараг цорын ганц том банк
“Хадгаламж”-аар дамжуулж санхүүгийн зах зээл дэхь байр сууриа хадгалж үлдэхийг хичээж байна. Одоо бол тоон утгаараа гурван банктай болжээ. АН-д “Голомт”, “ХХБ”, “Улаанбаатар” зэрэг толгой банкууд бий. “ХААН” банк аль алинд нь тал алдахгүй явж байна. Одоо улстөрийн бодлогоор жижгүүдийг залгиж, томчуулыг тэтгэх болно. АН-ынхан “Зоос” банкны асуудлыг тайван замаар шийдсэнийхээ хариуд бас хэдэн банкыг өөртөө нэгтгэх замаа нээж байна. Монгол банк ч шахаанд орохдоо “Банкуудыг нэгтгэх бодлого” явуулж байгаа гэж нэрэлхсэн билээ. Харин энэ зуур жижиг банкныхан үй олон чанаргүй зээл олгож, муу барьцаа цуглуулж, хадгаламжаа эрсдэлд оруулах замаар хэдэн тэрбумыг өөрөөсөө тоночихоод улсад зарчихыг хичээх болно.
Эцэст нь нэг зүйлийг л анхаармаар байна. Одоогоос гурван жилийн өмнө Оросууд Монголын банк санхүүгийн системийн 40 хувьд хяналтаа тогтоогоод байсан билээ. Аав, хүү Громовын араас орж ирсэн О.Дерипаско хэдэн хувийг хумьж байгаа бол? Хэрэв тэр нефтийн цорын ганц цоргыг маань эзэмшвэл түүнийг дагаж амьдардаг банкууд ч дагаад тэр цоргонд нь орно. Эцэст нь хэлэхэд нефтийн импорт эрхэлдэг, төдийлөн нэрд гараагүй компани л богинохон хугацаанд гурвын гурван банк худалдаад авчихыг бодоход цаана нь нэг асуулт гарч ирнэ. Сүүлийн үед бүх юм стандарт бус болоод байна. Үүнд Засгийн газар, Монгол банк ахиад Оросууд нэмэгдэж байна. Тэд таван толгойн төлөө нэг эвсэл болж, Ерөнхий сайд хүүхэлдэй болж, дараа нь Оросын бүх хөрөнгө оруулалт энэ л банкуудаар орж ирж, МАХН үүрд мандан бадрах учиртай юм болов уу?…
Надаас олон хүн банкны тухай асуух. Би яаж “юм болгоныг” мэдэх бил ээ. Сэтгүүлч А.Баатархуягийн бичсэн энэ өгүүллийг зарим сайтууд нэг тавьснаа удалгүй хаачихдаг юм байна. “Хаагаад” байна гэдэг чинь”цаанаа” л нэг юм хэлээд байгаа болохоор би А.Баатархуягаас зөвшөөрлийг нь авч энэ өгүүллийг тавилаа. Мэдээж би түүнээс асуулгүй тавьчихад тэр надад юу ч хэлэхгүй боловч хүнийг хүндэтгэх, зохиогчийн эрхийг хүндэтгэх гэж нэг сүрхий ёс суртахуун байдаг юм л даа. Та одоо “хаасан” өгүүллийг унших боломжтой болж байна.
Яагаад Сү.Батболд гэж ?
МАХН-ынхан одоо даажигнаад байгаа юм уу хаашаа юм. Очиж, очиж Сү.Батболдыг Ерөнхий сайд болгодог нь. “Чингис” зочид буудлыг төгрөг долларын ханшны зөрүүгээр сул шахам авч бизнесээ улстөрөөр угжуулж болох юм гэдгийг анх ойлгосон энэ хүн МАХН-д ердөө саяхан, яг 21 дүгээр зууны босго давахад л элссэн залуу гишүүн. 43 тонн алтны нөөцтэй Бороогийн алтны ордыг сүйтгэсэн. Хамгийн сүүлийн гай нь Нарантолгойн ордыг хятадуудад зарж, цаадуул нь авсан ордынхоо алтыг угаах гэж авчирсан мөнгөн усаа “Богд-Ар” хороололд асгаж сүйд хийх шахсан.
Сү.Батболд аймхай, тэр хирээрээ сүрхий мэдрэмжтэй Н.Энхбаяраас хөндийрсөн дүр эсгэж, Ц.Мөнх-Оргилыг Сүхбаатар дүүргээс жийгээд, С.Баяртай ойртож шадарласан юм. Одоо тэрээр богино настай Засгийн газрын толгойд гарлаа. Энэ бол хувь заяаны шоглоом, МАХН Ерөнхий сайдаа Оросуудад аманд өгөөш болгосных нь төлөө өрөвдөж л байна. Гадаад нөхцөл байдлыг талаар өмнө бичсэн тул товчилж, дотоод хүчин зүйлийг шинжилье.
МАХН-ын нэр хүнд С.Баярын нэрэн дээр тогтож байсан юм. 2008 онд чухам С.Баяр л МАХН-ыг үхлээс аварч, дараа нь хамтарсан Засгийн газар байгуулснаар хоёр дахь үхлээс нь аварсан. Мөн тэр намаасаа Н.Энхбаярын нөлөөг шахан гаргаснаараа экс дарга, ерөнхий сайд, ерөнхийлөгчийн нэр хүндийг зольж, намаа аварсан билээ. Мөн тэр саяхан Ерөнхий сайдын суудлаас татгалзсанаараа улстөрийн алсын хараатай тоглолт хийж, намаа гурав дахь удаагаа аврахыг оролдож байна. Яагаад авраад байна вэ? гэвэл 2008 онд МАХН ялагдсан бол, 7 сарын 1-ний хэрэг явдлын дараа МАХН ганцаардсан бол, Н.Энхбаяр намаа хуваахыг оролдсон бол энэ нам үхлийн цохилт авах байсан. Харин С.Баяр л нүсэр армиа дагуулан энэ бүх сааль зангыг тойрч гараад байна. Үүнийх төлөө лав л МАХН-ын аллагаар нөгөө ертөнцөд очигсдын сүнс сүлд түүнд таатай хандахгүй.
Харин сүүлийн үед яагаад Н.Энхбаярыг оролдохоо больчихов? Н.Энхбаярын нөлөөг намдаа бууруулах тэмцэл үүнээс хэтэрвэл МАХН-д хэтэрхий их хохирол авчрахыг тэр харсан байна. С.Баяр Оюу толгойн гэрээг батлуулахын тулд Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржоос дэмжлэг хүссэн ба хариуд нь тэр авилгачидтай тэмцэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх, бүр болдоггүй юм гэхэд чимээгүй суух тохиролцоо хийсэн байв. Яагаад гэвэл тэр тэмцэх авилгачид нь хуугаараа МАХН-ынхан. Гэтэл С.Баяр Ерөнхий сайдаас татгалзсанаараа өөрийгөө томоохон үүргээс чөлөөлчихлөө. Ерөнхийлөгч хийдгээ хийсэн, Ерөнхий сайд өртэй байв. Гэвч Ерөнхий сайдаа больчихоор яахав?
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж АТГ-ын дарга Сангарагчааг дуудаж уулзахдаа “Н.Энхбаярыг шалга” гэж шууд шахсаны учир энэ тохиролцоонд байсан юм.
Тасалдал
Эхлээд хоёр тал хэлсэндээ хүрч байгаа мэт харагдаж байлаа. С.Баяр Н.Энхбаярыг дэвшүүлээгүй ба хариуд нь АН Д.Зоригтын эсрэг сул хүн хаяад, оронд С.Эрдэнийг оруулж авчээ. Н.Энхбаяр бүхнийг мэдэж байсан тул бүх хүчээрээ Р.Бурмааг дэмжиж хорслоо тайлахыг оролдов. Р.Бурмаа өндөр рейтингтэй тул ялж магадгүй гэж боджээ, гэвч тэр яг 2009 оны сонгуулийн алдаагаа давтав. Тэгэхэд МАХН Н.Энхбаярыг хаясан бол нөхөнд АН Р.Бурмааг хаячихжээ. Сонгуулийн санал хураалтын өмнөх долоо хоногт Г.Өсөхбаяр аварга цолныхоо найранд урихаар очиход сэтгэлээр унаж, туйлдсан Н.Энхбаяр баахан бичиг цаас урж шидэлж байгааг анзаарчээ.
Сонгуульд Д.Зоригт ялав. Үүний дараа МАХН-ын залуучууд Н.Энхбаярыг бүрмөсөн сүйтгэхээр бэлтгэж байв. Хотыхныг эс тооцвол МАХН-д томоохон бүлэглэл үлдээгүй ба шинэ бүрэлдэж буй залуучуудын фракцад гай болох бүлэглэл нь Н.Энхбаярынх байв. Тиймээс намаас дарсан дээр нь нэрэмчихвэл бүрмөсөн дуусна гэж тооцож байжээ.
С.Баяр залуучуудтай тохирсон ёсоор Ерөнхий сайдаа өгөв. Эндээс тасалдал үүсчээ. Яагаад Сү.Батболдыг гэж? С.Баяр Н.Энхбаярыг аварч үлдэхээр шийджээ. Хэрэв тэгэхгүй бол МАХН нэгмөсөн сүйрэх юм. МАХН Н.Энхбаярыг дангаар нь зольж чадахгүй, авилгын хэрэгт дагаад гишүүд нь үй олноороо хамагдана, нөгөө талаас хэд хэдэн хүндхэн цохилтын дараа Н.Энхбаярын бүлэглэл бүрмөсөн сүйрчээ. Харин залуучуудын бүлэглэл толгойгоо өндийлгөж эхлэв. Тэнцвэр хэрэгтэй байлаа. Ийм нөхцөлд дундын Сү.Батболдыг Ерөнхий сайд болгожээ. Сү.Батболд нам ба Н.Энхбаярыг холбож чадах хүн. С.Баяр Н.Энхбаярын хувьд “Одоо болсон” гэж боджээ. ОХУ-д элчин сайд байгаад ирснээсээ хойш С.Баярын хийж буй алхам бүр зөв байсан, энэ удаад ч зөв гэж МАХН-ынхан бодов.
Одоо бол С.Баярын гол өрсөлдөгч нь Н.Энхбаяр биш, Ц.Элбэгдорж. С.Баяр чөлөөлөгдөж эрүүл мэндээ тордсоноор 2013 онд төрд эргэж ирэх боломжоо харж байна. Олон хүний хувьд “С.Баяр бол Ерөнхийлөгч” гэсэн имижтэй. 2012 онд МАХН ялагдаж магадгүй байна. Хэдийгээр Оюу толгойн гэрээ батлагдсан авч мөнгө үйлдвэрлэх болоогүй байна. Амласнаа өгч чадахгүй. Гэхдээ С.Баяр эрт албаа өгснөөр хожим “Хэрэв С.Баяр Ерөнхий сайд байсан бол өгч чадах байсан” гэх тайлбар ардаа үлдээж байна. Оюу толгойн гэрээний урьдчилгаа 100 сая төгрөгийг тарааж байгаа нь үүний илрэл. Гэхдээ бодох зүйл бий.
Н.Энхбаяр 2003 оны төгсгөлд их өрийг тэглэсэн шоугаараа 2004 оны ялалтаа бататгаж чадаагүй шиг МАХН Оюу толгойн гэрээг ялалтын “түүз” болгож чадахгүй байж болзошгүй. Тиймээс 2012 онд ялагдах магадлал дэндүү өндөр байна. Ийм нөхцөлд С.Баяр намдаа баттай нэг суудал авчраад, нам нь цөөн суудлаар ялагдсаны дараа 2013 онд Ерөнхийлөгчид нэр дэвшиж ялах замаар намаа аварч үлдэхийг хичээж байгаа юм. Бас тэр 2012 оны сонгууль дөхөх тусам хамтарсан Засгийн газраас гарахаар цахлан зүтгэж магадгүй АН-ынхны урвалтаас өмнө Засгийн газраас холдлоо. Одоо тэр нэг жил завсарлаад намаа эмхэлж, дараагийн сонгуулийн бэлтгэлдээ орох зав боломжоо тооцож байна. Гэхдээ С.Баярт хожоотой нь нам нь 2012 онд ялагдаж гэмээ нь тэр 2013 онд ялах магадлал нь нэмэгдэх юм. Хэрэв тэр намаа 2012 онд ялагдана гэж бодож байгаа бол ирэх жил болох их хурлаар намынхаа даргыг өгөх болно. Н.Энхбаярыг хамгаалж үлдсэнээрээ МАХН-ыг бэхжүүлж, намын дотоод эв нэгдлийг хангах болно. Чухам иймээс Ерөнхийлөгчийн АТГ-т үзүүлж буй дарамт шахалт илэрхий суларчихаад байна. Энэ зуур С.Баяр Н.Энхбаяртай учраа ололцохыг эрмэлзэж байна.
Улстөрийн хүчний хуваарилалтанд нөлөөлж болох бас нэг хүчин зүйл байгаа нь МАХН-аас Н.Энхбаярыг шахан гаргах, АН-ын удирдлага солигдох, Засгийн газар унах үйл явцын ядаж хоёр нь зэрэгцвэл хүчирхэг улстөрийн хүчин төрж болно. Энэ бол Н.Энхбаяр ба “Алтан гадас” фракц нэгдэж байгуулах улстөрийн нам. Энэ намд магадгүй ҮШН, БНН, МУНН бас цөөнгүй иргэний хөдөлгөөнүүд нэгдэж болзошгүй.
Сэлгээ
Сү.Батболдыг гаргаж ирснээр намын удирдлагын түвшний сэлгээг алгуур хийж байна. Өөрөөр хэлбэл Сү.Батболд бол шинэ хүн. Гэхдээ тэр яг одоо намын эрхийг авах гэж зүтгэж буй залуусын дэргэд өмнөх үед хамаарна. Н.Энхбаяр М.Энхболдыг гаргаж ирэхэд МАХН үе солилоо гэж дүгнэж байсантай С.Баярын алхам яг адил юм.
Сү.Батболд намдаа баггүй, тиймээс улстөрийн хувьд намаасаа бүрэн хараат. Сү.Батболд Ерөнхий сайд болсноор Н.Энхбаярын үеийнхэн улстөрийн дээд эрэмбээс шахагдаж байна. Шазруун, омголон Ц.Нямдорж л өөрийн үеийн ноёрхлыг хадгалахаар зориглон зүтгэсэн авч С.Баярын байгуулсан “Хүүхэлдэйн теарт-МАХН-ын Удирдах Зөвлөл” даргынхаа хүслээр Ц.Нямдоржийг даржээ. Ийнхүү завсрын үе гарав. Сү.Батболд, М.Энхболд нар бол нэг үеийг төлөөлөхгүй, завсрын үеийнхэн бөгөөд тэд ердөө л дамжуулагч, М.Энхболд хэр удлаа даа ?, байз. Сү.Батболдын Засгийн газар удаан тэсэхгүй, цаад зах нь ирэх жилийн хаврын чуулганыг хүртэл тэсэх байх.
Олон хүний бодож байгаачлан Засгийн газрын хувь заяа АН-ын урвалтаас шалтгаалахгүй юм. Хатуу гараар барьж байсан улстөр-эдийн засгийн богино настай систем нурж эхлээд байна. Ю.Андропов-Баярын үе дуусч, МАХН өөрийг нь сүйтгэх М.Горбачёваа хүлээж байна. МАХН-ын дарга С.Баяр Ерөнхий сайдаас нэг л бодолтой буусан гэж бардам хэлнэ. “Энэ нурж буй системийг цаашид барьж тогтоох ямар ч боломжгүй юм байна” гэж. Тэр систем нь МАХН биш, харин Монголын улстөр-эдийн засгийн систем юм. Системийн хямрал туйлдаа хүрээд байгаа ба сүйрэл болоход ердөө ганц оч л хангалттай. Харин энэ сүйрэл банкны салбараас эхэлнэ. Энэ бол Сү.Батболдод ирсэн өв, өр юм.
С.Баярын өв.
Хүн цагаа олж өндрөөс буухаар их олон юмнаас зайлж чаддаг. С.Баярын Засгийн газар Сү.Батболдын Засгийн газарт юу өвлүүлсэн бэ? Юуны өмнө Сү.Батболдын Засгийн газар хэвлэлийн хүчтэй дайралтыг лав л он гартал амсахгүй, гэвч тохиолдлоор эдийн засгийн хүндрэл үүсвэл Сү.Батболдын толгойг царан дээр тавиад гүйхийг хүсэхгүй сэтгүүлч гэж байхгүй. Үүгээрээ л С.Баяр, Сү.Батболд хоёр ялгаатай.
Хамгийн том өв бол юу юугүй нурчих гээд байгаа банкны систем юм. Арилжааны 16 банкнаас нэг нь үхэж, хоёр нь залгиулсан ба цаашид үхэх, залгиулахын аль нэгийг сонгох тавилантай хэд хэдэн банк бий. Иргэдийн банкин дахь хадгаламжийг төрөөс баталгаажуулах тухай дөрвөн жилийн хугацаатай хууль нь банкуудад дампуурах сонирхол төрүүлж байна. Үүний улмаас чанаргүй зээлийн хэмжээ эрс өснө, яг 1998 оны банкны сүйрлийн өмнөх үе эргэн ирж байна.
Хоёр дахь өв нь төрийн албан хаагчдыг орон сууцаар хангах төсөл. 200 гаруй тэрбумын өртөгтэй энэ “өрийг” Сү.Батболд барагдуулах ёстой. Эцсийн эцэст хэн бидний татварыг ингэж үрэлгэн зарахыг зөвшөөрсөн юм бэ? Юуны тулд ? Ердөө л МАХН-ын эв нэгдлийн төлөө, хотын бүлэглэлийг тэжээх гэсэн алхам байсан.
Гурав дахь өв нь Таван толгойн гэрээ. Улсын хөрөнгөөр хайгуул хийсэн орд тул улсын мэдэлд 51 хувь нь үлдэнэ. Харин тус ордыг ашиглахад оролцох хүслээ илэрхийлсэн аваргуудын хэнийг сонгох, тэр тусмаа голлох компанийг сонгох том асуудал бий. Энэ бол асар том дарамт шахалт, лобби, барьцаа, мөнгөний асуудал цаана нь бий. Жишээ нь ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Медведев Ерөнхий сайд Путиндаа даалгавар өгчээ. Улсын мэдлийн томоохон компаниудыг хувьчлан задлах тухай энэ үүрэг нь В.Путины Ерөнхийлөгч байхдаа хийсэн бүхнийг буцааж буй хэрэг. Хөөрхий Путин Ерөнхийлөгчөөсөө “айгаад” үүнийг хийх юм гэнэ. Ер нь Медведев тушаагаад л Путин тэрийг нь хэрэгжүүлээд л. Онигоо л байхгүй юу, бид Оросыг мэднэ. Харин Оросууд “Роснефть”-ийг хувьчилчихвал хөөрхий Сү.Батболд яана даа, О.Дерипаскогийн гарт орох л байх даа. Өнөөдөр Оросууд Монголчуудтай зөөлөн аргаар үзэлцэе гэжээ, харин Хятадын зарим хэвлэл даварсан муусайн Монголчуудыг яасан ч яахав гэлцэн галзурч байна. Чухам ийм нөхцөлд өрөвдсөндөө хэлээ хазаад өнгөрөхөөс өөрөөр Сү.Батболдыг өөд нь татах ямар ч шалтаг байхгүй.
Үүний дээрээс томоохон төслүүд батлагдаж, Монголд доллар цутгах гэж байгааг биднээс илүү мэддэг Орос, Хятадууд хэдэн банкийг нь өөрийнх болгохоор үзэлцэж байна.
Сүйрлийн эхлэл
Сүйрлийг эдийн засгийн талаас нь харах ёстой. Өнөөдөр банкуудын байдал туйлын хүнд байна. Засгийн газарт хамтарсан АН-ынхан шахаагаа чангатгаж Монгол банкны дэд ерөнхийлөгчийн аль нэгийг авахыг хичээж байна. Нөгөө талаас банк санхүүгийн систем дэхь АН-ынхны ноёрхол Засгийн газрыг барьцаанд авах хэмжээнд хүрчээ. Өнгөрсөн хугацаанд Засгийн газар санхүүгийн стандарт бус шийдвэрүүдийн хүчинд эдийн Засгийг торгоон барьж байв.
Банкны системд АН үнэмлэхүй ноёрхож байна. Парламенттай зүйрлэвэл бараг л 2000 оны парламент гэсэн үг. Үнэндээ МАХН эрх барьж буй гол хүчний хувьд Монгол банкыг барьж байгаа боловч тэндээс ирж буй мэдээллүүд АН-ынхны хүчирхэгжлийн тухай тун ч таагүй сэтгэгдлийг МАХН-ынханд өгч байна. Дээрээс нь хөрөнгийн биржийг үндэслэгч Золжаргал Монгол банкинд очвол аюултай.
“Анод” банкны дампуурал эдийн засагт тун хүнд тусчээ. Засгийн газар банкин дахь иргэдийн хадгаламжийг баталгаажуулах хууль гаргаснаараа хавханд орчихсон байна. Одоо намууд банкуудын төлөө ширүүн үзэлцэж байна. Хэрэв энэ хуулийг цуцалбал МАХН-ын санхүүгийн систем хүндхэн байдалд орох юм. Тийм ч учраас 28 тэрбум төгрөгийн алдагдалд ороод байгаа “Зоос” банкыг дампууруулахгүйн тулд бүхнийг хийжээ. Уг нь энэ банк аль сарын өмнө дампуурчих байсан, тэр ч байтугай Монгол банкны Ерөнхийлөгч Д.Пүрэвдорж БЭТ томилоод буцааж татсан. Тэр үед банкны алдагдлын хэмжээ өөрийн хөрөнгөнөөс нь аль хэдийнээ давчихаад байсан юм.
Үүний өмнө бас нэг жижгэвтэр банк “Анод”-ыг дампууруулсны шанд Засгийн газар 120 тэрбумыг төлжээ. Энэ бол Засгийн газраас хадгаламжийг баталгаажуулсныхаа төлөө төлж буй мөнгө. Ингэхдээ төсвөөс төлөөгүй байна. Хэрэв төсвөөс мөнгө гаргавал төсөв сүйрнэ. “Анод” банкны дампуурлын дараа хувьцаа эзэмшигчид ба хадгаламж эзэмшигчдийг бүртгэж эхэлсэн ба хадгаламж эзэмшигчдийн төлбөрийг барагдуулж эхэлжээ. 20 орчим тэрбум төгрөгийн хувьцааны тухайд асуудал өөр. “Монгол банк”, Засгийн газар хоёр далдуур зөвшилцөөд эмисс хийж байна.
Д.Пүрэвдорж “Монгол банк”-ны Ерөнхийлөгч болмогцоо зах зээлд байсан мөнгийг эргүүлэн татсан ба хагас жилийн хугацаанд 800 гаруй тэрбум шахам төгрөг татсанаар төгрөгийн хомсдол үүсч, үүний үр дүнд инфляц огцом тоормослосон юм. Харин энэ тоормос огт гэнэ сэрэггүй явсан эдийн засгийг айхтар шахсан ба дифляци үүссэн. Дифляц нь валютын ханш тогтворжиж буурснаар, эс бөгөөс бараа бүтээгдэхүүний үнэ буурснаар хэмжигдээгүй, өргөн хэрэглээний барааны үнэ буурсан ч хүнснийх өсөж байв. Иргэд мөнгөгүйдсэнээс худалдан авах чадвар нь буурсан ба хүнснийхээс бусад төрлийн худалдаачид сүйрчээ. Д.Пүрэвдоржийн энэ арга хэмжээ хожим МАХН-д хэрэг болох учиртай байв.
“Анод”-ын 120 тэрбумаас гадна өнгөрсөн 2 дугаар сарын 18-нд Засгийн газрын данс улайхад 60 тэрбумыг Монгол банкнаас зээлж авчээ. Банкууд зээлээ хумьчихаад байсан атал зах зээлд мөнгөний дутагдал гараагүйн шалтгаан энэ юм. Засгийн газар эдийн засгийг иймэрхүү эмиссээр л барьж байв. Харин Д.Пүрэвдорж зах зээлээс төгрөг татсанаар МАХН-ын санхүүжилтийн гол эх үүсвэр болсон барилгын салбарыг бүрмөсөн сүйтгэв. Банкнуудын гол зээлдэгчид нь барилгынхан бас алтныхан байв. Алтныхныг Засгийн газрын 75 тэрбумын бондоор тэтгэв. Бас М.Энхболдын шахсанаар 200 орчим тэрбум төгрөгийг Засгийн газраас барилгад оруулах болов. Хоёр арга бий, Засгийн газрын баталгаагаар банкнаас зээл олгож болно, ингэвэл эрсдлийг банк биш, Засгийн газар үүрэх юм. Гэхдээ ингэсэн тохиолдолд Засгийн газар хадгаламж дээр зээлийн эрсдэл үүрэх учраас зээлийн өөр эх үүсвэр татахыг оролдож байна. Хэрэв бүх хадгаламж эрсдэлд орвол Засгийн газар бүтэн жилийн төсвөө тавиад ч барахгүй, тэгэхээр туйлын аюултай алхам хийсэн байгаа биз?
Эмисс хийж буйг мэдсэн банкныхан банкаа дампууруулах сонирхолтой болжээ. Харин Монгол банкны мэдэгдлүүд хоёр тооны хооронд гуйвж байлаа. “Анод”-ыг дампууруулахын өмнө хадгаламжийг 2.6 их наяд гэж байснаа Засгийн газрын хямралын эсрэг төлөвлөгөө хэлэлцэж байхад 1.3 их наяд болгож бууруулаад Оюу толгойн гэрээ батлагдахын өмнөхөн буцаагаад 2.6 их наяд гэж мэдэгдэж байлаа. Өөрөөр хэлбэл “Монгол банк” төгрөгийг байх ёстой хэмжээнд хүртэл буулгаж татчихаад буцаагаад эмисс хийж эхэлсэн ба энэ удаад эмиссийг төв банкны Ерөнхийлөгч дангаараа шийдэж бус, Засгийн газартай хамтарч хийж байжээ.
Харин Засгийн газар хаанаас ч юм ургаж гардаг мөнгөндөө ташуураад төсвөө ч, орон тоогоо ч, зардлаа ч бууруулахыг хүсэхээ байчихаад байна. “Зоос” банкыг дампууруулах нь бусад банкинд муу нөлөө үзүүлнэ гэсэн шалтгаар УИХ-ын ЭЗБХ-ны хаалттай хурлаар “Хадгаламж”, “Монгол шуудан” банктай нэгтгэж байгаа тухай мэдээлэв. Өөрсдийгөө яая гэж буй энэ хоёр банк наад зах нь зарлагдсан 28 тэрбумын алдагдлыг даах уу? /Энэ өгүүллийг гарсны дараа “Монгол банк” “Зоос” банкыг төрийн мэдэлд авах шийдвэр гаргалаа. Ингэснээр тус банкин дахь алдагдал, булхайг нам дарна./
МАХН-ынхан 14 тэрбумаар АН-ынхнаас нэг банк, “Монгол шуудан”-г авчээ, Дараа нь АН-ынхан “Зоос” банкыг барьцаалжээ. “Зоос” банкыг дампууруулаад хадгаламж эзэмшигчдэд нь зуу гаруй тэрбумыг төлж байснаас “Хадгаламж” банктай нэгтгэсэн нэр хэмээгээд “Хадгаламж”-д зузаатгал хийсэн нь дээр гэж байсан юм. Одоогоос ердөө дөрвөн жилийн өмнө “Хадгаламж” банкнаас 14.2 тэрбум төгрөг алга болж байсан, тухайн үедээ хамгийн найдваргүйд тооцогдож байсан энэ банк харин өнөөдөр хажуудахаа худалдаж аваад байгаа нь гайхалтай. 14.2 тэрбумыг алдсаны дараа тус банкны харилцахын үлдэгдэл ердөө л 10 жаахан илүү тэрбум байсан. тухайн үед нийгмийн даатгалын түгээлтийг байршуулаад аварч байсан, харин өнөөдөр хоёр ч дампуурч буй банкыг өөд нь татах энэ их мөнгө хаанаас гараад байна вэ?
Одоо энгийн тооцоо хийе. Монгол банк оны эхний 6 сард 800 тэрбумын татжээ. Үүний дараа буцааж нийлүүлсэн буюу нийлүүлэхээр зэхэж буй мөнгийг тооцъё. “Анод”-ын хувьцаа, хадгаламж эзэмшигчдэд 120 тэрбум, барилгынханд 200 тэрбум, “Монгол шуудан” банкыг худалдан авахад 14 тэрбумыг хаяжээ. Засгийн газрын өр 75 тэрбум, одоо “Зоос” банкны алдагдал 28 тэрбум. Мэдээж гүйлгээн дунд зарим нь давхцаж буй, Цаана нь нууцаар нийлүүлж буй мөнгөнүүд ч байгаа.
МАХН-ынхан өөрт үлдсэн бараг цорын ганц том банк
“Хадгаламж”-аар дамжуулж санхүүгийн зах зээл дэхь байр сууриа хадгалж үлдэхийг хичээж байна. Одоо бол тоон утгаараа гурван банктай болжээ. АН-д “Голомт”, “ХХБ”, “Улаанбаатар” зэрэг толгой банкууд бий. “ХААН” банк аль алинд нь тал алдахгүй явж байна. Одоо улстөрийн бодлогоор жижгүүдийг залгиж, томчуулыг тэтгэх болно. АН-ынхан “Зоос” банкны асуудлыг тайван замаар шийдсэнийхээ хариуд бас хэдэн банкыг өөртөө нэгтгэх замаа нээж байна. Монгол банк ч шахаанд орохдоо “Банкуудыг нэгтгэх бодлого” явуулж байгаа гэж нэрэлхсэн билээ. Харин энэ зуур жижиг банкныхан үй олон чанаргүй зээл олгож, муу барьцаа цуглуулж, хадгаламжаа эрсдэлд оруулах замаар хэдэн тэрбумыг өөрөөсөө тоночихоод улсад зарчихыг хичээх болно.
Эцэст нь нэг зүйлийг л анхаармаар байна. Одоогоос гурван жилийн өмнө Оросууд Монголын банк санхүүгийн системийн 40 хувьд хяналтаа тогтоогоод байсан билээ. Аав, хүү Громовын араас орж ирсэн О.Дерипаско хэдэн хувийг хумьж байгаа бол? Хэрэв тэр нефтийн цорын ганц цоргыг маань эзэмшвэл түүнийг дагаж амьдардаг банкууд ч дагаад тэр цоргонд нь орно. Эцэст нь хэлэхэд нефтийн импорт эрхэлдэг, төдийлөн нэрд гараагүй компани л богинохон хугацаанд гурвын гурван банк худалдаад авчихыг бодоход цаана нь нэг асуулт гарч ирнэ. Сүүлийн үед бүх юм стандарт бус болоод байна. Үүнд Засгийн газар, Монгол банк ахиад Оросууд нэмэгдэж байна. Тэд таван толгойн төлөө нэг эвсэл болж, Ерөнхий сайд хүүхэлдэй болж, дараа нь Оросын бүх хөрөнгө оруулалт энэ л банкуудаар орж ирж, МАХН үүрд мандан бадрах учиртай юм болов уу?…
Tuesday, November 3, 2009
Временные методические рекомендации по лечению и профилактике гриппа
Временные методические рекомендации по лечению и профилактике гриппа
30/октября /
Для профилактики A/H1N1 необходимо использовать те же самые меры, что и для обычного сезонного гриппа (рекомендации Всемирной организации здравоохранения)
• Прикрывайте нос и рот салфеткой во время кашля или чихания. После использования салфетку выбрасывайте в мусор.
• Часто мойте руки водой с мылом, особенно после того, как вы чихнули или кашляли.
• Эффективным будет также использование спиртосодержащих средств для мытья рук.
• Избегайте близкого контакта с больными людьми.
• Старайтесь не прикасаться к своим глазам, носу и рту.
• Избегайте объятий, поцелуев и рукопожатий.
• Если вы заболели, оставайтесь дома и ограничьте контакты с другими людьми, чтобы не заразить их, держитесь на расстоянии не менее 1 метра от окружающих
• При появлении симптомов гриппа немедленно обращайтесь за медицинской помощью.
ВРЕМЕННЫЕ МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО СХЕМАМ ЛЕЧЕНИЯ И ПРОФИЛАКТИКИ ГРИППА
Временные методические рекомендации по схемам лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослого и детского населения были подготовлены совместно с ведущими научно-исследовательскими институтами РАМН, это НИИ гриппа, НИИ эпидемиологии и микробиологии им. Н.Ф. Гамалеи и ФГУ «Научно-исследовательский институт детских инфекций» и НИИ пульмонологии ФМБА России.
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослых»
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для детей»
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослых»
1. Неспецифическая профилактика гриппа у взрослых.
Кагоцел – по схеме 2 дня по 2 табл. в день, перерыв 5 дней и еще 2 дня по 2 табл. в день (суточная доза 24 мг).*
или
Арбидол - при непосредственном контакте с больным гриппом или ОРВИ - по 200 мг в день в течение 10-14 дней *
в период эпидемии гриппа и других ОРВИ, для предупреждения
обострений хронического бронхита, рецидива герпетической инфекции -
200 мг два раза в неделю в течение 3 недель.*
или
Интерферон альфа-2b в комбинации с Интерфероном гамма – 1 раз в день соответственно по 50000 ME и 100000МЕ через день в течение 10 дней*
* Примечание – кроме беременных женщин
1.2. Для беременных (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза 300000ME) в течение 5 суток.
2. Лечение взрослых больных легкими формами гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1.
2.1. Арбидол – 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в течение 7-10 дней *.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (100000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000 МЕ и 100 000 МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема*
* Примечание - кроме беременных женщин
2.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях – по 500000 МЕ 2 раза в день (суточная доза 1000000ME) в течение 5 суток.
2.3. Симптоматическое лечение (анальгетики, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, витамины) – по показаниям
3. Лечение взрослых больных среднетяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1
3.1. Кагоцел в комбинации с Арбидолом*:
кагоцел - в первый день по 2 табл. 3 раза в день (суточная доза 72 мг),
последующие 3 дня по 1 табл. 3 раза в день (суточная доза 36 мг);
арбидол - 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в
течение 7-10 дней.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (50000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000МЕ и 100 000МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема *
или
Ингавирин – суточная доза 90 мг 1 раз в день в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2 дня от начала заболевания)*
или
Осельтамивир - по 75 мг в два раза в день (суточная доза 150 мг) в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2-3 дня от начала заболевания)*
* Примечание - кроме беременных женщин
3.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 500000МЕ 2 раза в день (суточная доза -1000000ME) в течение 5 суток. Затем поддерживающая терапия по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза по 300000МЕ) по 2 раза в неделю в течение 3 недель.
3.3. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, анальгетики, нестероидные противовоспалительные препараты, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, гормоны и средства, влияющие на эндокринную систему, средства, влияющие на органы дыхания, растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины и прочие средства) – по показаниям
4. Лечение взрослых больных тяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа АH1N1.
4.1. Кагоцел в комбинации с Арбидолом*:
кагоцел - в первый день по 2 табл. 3 раза в день (суточная доза 72 мг),
последующие 3 дня по 1 табл. 3 раза в день (суточная доза 36 мг);
арбидол - 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в
течение 7-10 дней.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (100000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000МЕ и 100 000МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема *
или
Интерферон гамма – 2-6 раз в день (суточная доза 100000 МЕ) в течение 15 дней*
или
Ингавирин – суточная доза 90 мг 1 раз в день в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2 дня от начала заболевания)*
или
Осельтамивир - по 75 мг в два раза в сутки суточная доза 150 мг () в течение 5 дней (с учетом эффективности препарата в первые 3 дня от начала заболевания)*
* Примечание - кроме беременных женщин
4.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 500000МЕ 2 раза в день (суточная доза -1000000ME) в течение 10 суток. Затем поддерживающая терапия по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза 300000МЕ) по 2 раза в неделю в течение 3 недель.
4.3. Симптоматическое лечение (антибактериальные средства, анальгетики, нестероидные противовоспалительные препараты, миорелаксанты, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, средства, влияющие на кровь, гормоны и средства, влияющие на эндокринную систему, средства, влияющие на сердечно-сосудистую систему, растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, средства, влияющие на органы дыхания, респираторная поддержка, витамины и прочие средства) – по показаниям.
4.4. Организация лечения осложнений – см. пояснительную записку.
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для детей»
1. Неспецифическая профилактика гриппа у детей (при угрозе заражения вирусом гриппа и в очагах).
Арбидол - детям в возрасте 3-6 лет по 50 мг в день, 2 раза в течение 7 дней, детям в возрасте старше 7 лет – по 100 -200 мг в день 2 раза в течение 7 дней.
или
Кагоцел – детям с 7 до 12 лет по 24 мг в день, 2 раза в течение 7 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы):
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 1 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 1 раз в день в течение 10 дней после контакта с инфицированным, не позднее, чем в первые два дня после контакта; во время эпидемии гриппа в течение 6 недель.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии от 0 до 18 лет по 2-3 капли в каждый носовой ход, за 30 минут до завтрака, через день в течение 10 дней.При необходимости профилактические курсы повторяют.При однократном контакте достаточно одного закапывания.
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при контакте с больным и /или/ при переохлаждении в соответствии с возрастной дозировкой: новорожденным и детям до 1 года (разовая доза 1000 МЕ) по 1 капле; детям от 1 года до 14-х лет - (разовая доза 2000 МЕ) по 2 капли - 2 раза в день в течение 5-7 дней. При необходимости профилактические курсы повторяют. При однократном контакте достаточно одного закапывания.При сезонном повышении заболеваемости в соответствии с возрастной дозировкой утром через 1-2 дня.
Интерферон альфа-2b (суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии) - детям до 3 лет по 150000МЕ 2 раза в сутки через день на протяжении 10 -14 дней; детям от 3 до 6 лет по 500000МЕ 2 раза в день в течение 10 дней – через день.
2. Лечение детей, больных легкими формами гриппа, вызванного вирусом типа А H1N1.
2.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (по 100 мг 3 раза в сутки) в течение 3 дней
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для инъекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (по 150000 МЕ 3 раза в сутки через 8 часов) в течение 5 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям);
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 5 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям);
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 300000 (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 3-х лет до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 7 лет до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех).
2.2. Симптоматическое лечение.
3. Лечение детей, больных среднетяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа А H1N1.
3.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (3 раза в сутки по 100 мг) в течение 3 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (3 раза в сутки по 150000 МЕ через 8 часов) в течение 7 дней
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней;
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 300000 (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте с 3-х до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 7 до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех).
3.2. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, жаропонижающие средства, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, препараты, используемые при лечении синдрома бронхоспазмолитики, средства, уменьшающие отек слизистой дыхательных путей растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины) – по показаниям.
4. Лечение детей, больных тяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа АH1N1.
4.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (3 раза в сутки по 100 мг) в течение 3 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (3 раза в сутки по 150000 МЕ через 8 часов) в течение 10 дней; затем поддерживающая терапия: суточная доза 450000 МЕ (по 150000 МЕ 3 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней; затем поддерживающая терапия: суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (количество курсов до двух может быть увеличено по показаниям);
детям в возрасте с 3-х лет до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (количество курсов до трех может быть увеличено по показаниям);
детям в возрасте от 7 лет до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, затем поддерживающая терапия: суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
Детям от 3 лет до 18 лет при тяжелых формах заболевания гриппом Интерферон альфа-2b можно применять в сочетании с арбидолом:
Интерферон альфа-2b - суточная доза 500000 МЕ (по 1 суппозиторию 2 раза в сутки через 12 часов в течение 5- дней;
Арбидол - по 0,05г 3 раза в сутки в течение 5 дней.
Далее применять только Интерферон альфа-2b по 500000МЕ 2 раза в сутки в течение 5 дней, при необходимости количество курсов может быть увеличено до трех, интервалы между курсами 5 дней.
4.2. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, жаропонижающие средства, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, препараты, используемые при лечении синдрома бронхоспазмолитики, средства, уменьшающие отек слизистой дыхательных путей растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины) – по показаниям.
30/октября /
Для профилактики A/H1N1 необходимо использовать те же самые меры, что и для обычного сезонного гриппа (рекомендации Всемирной организации здравоохранения)
• Прикрывайте нос и рот салфеткой во время кашля или чихания. После использования салфетку выбрасывайте в мусор.
• Часто мойте руки водой с мылом, особенно после того, как вы чихнули или кашляли.
• Эффективным будет также использование спиртосодержащих средств для мытья рук.
• Избегайте близкого контакта с больными людьми.
• Старайтесь не прикасаться к своим глазам, носу и рту.
• Избегайте объятий, поцелуев и рукопожатий.
• Если вы заболели, оставайтесь дома и ограничьте контакты с другими людьми, чтобы не заразить их, держитесь на расстоянии не менее 1 метра от окружающих
• При появлении симптомов гриппа немедленно обращайтесь за медицинской помощью.
ВРЕМЕННЫЕ МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО СХЕМАМ ЛЕЧЕНИЯ И ПРОФИЛАКТИКИ ГРИППА
Временные методические рекомендации по схемам лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослого и детского населения были подготовлены совместно с ведущими научно-исследовательскими институтами РАМН, это НИИ гриппа, НИИ эпидемиологии и микробиологии им. Н.Ф. Гамалеи и ФГУ «Научно-исследовательский институт детских инфекций» и НИИ пульмонологии ФМБА России.
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослых»
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для детей»
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для взрослых»
1. Неспецифическая профилактика гриппа у взрослых.
Кагоцел – по схеме 2 дня по 2 табл. в день, перерыв 5 дней и еще 2 дня по 2 табл. в день (суточная доза 24 мг).*
или
Арбидол - при непосредственном контакте с больным гриппом или ОРВИ - по 200 мг в день в течение 10-14 дней *
в период эпидемии гриппа и других ОРВИ, для предупреждения
обострений хронического бронхита, рецидива герпетической инфекции -
200 мг два раза в неделю в течение 3 недель.*
или
Интерферон альфа-2b в комбинации с Интерфероном гамма – 1 раз в день соответственно по 50000 ME и 100000МЕ через день в течение 10 дней*
* Примечание – кроме беременных женщин
1.2. Для беременных (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза 300000ME) в течение 5 суток.
2. Лечение взрослых больных легкими формами гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1.
2.1. Арбидол – 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в течение 7-10 дней *.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (100000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000 МЕ и 100 000 МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема*
* Примечание - кроме беременных женщин
2.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях – по 500000 МЕ 2 раза в день (суточная доза 1000000ME) в течение 5 суток.
2.3. Симптоматическое лечение (анальгетики, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, витамины) – по показаниям
3. Лечение взрослых больных среднетяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1
3.1. Кагоцел в комбинации с Арбидолом*:
кагоцел - в первый день по 2 табл. 3 раза в день (суточная доза 72 мг),
последующие 3 дня по 1 табл. 3 раза в день (суточная доза 36 мг);
арбидол - 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в
течение 7-10 дней.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (50000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000МЕ и 100 000МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема *
или
Ингавирин – суточная доза 90 мг 1 раз в день в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2 дня от начала заболевания)*
или
Осельтамивир - по 75 мг в два раза в день (суточная доза 150 мг) в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2-3 дня от начала заболевания)*
* Примечание - кроме беременных женщин
3.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 500000МЕ 2 раза в день (суточная доза -1000000ME) в течение 5 суток. Затем поддерживающая терапия по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза по 300000МЕ) по 2 раза в неделю в течение 3 недель.
3.3. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, анальгетики, нестероидные противовоспалительные препараты, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, гормоны и средства, влияющие на эндокринную систему, средства, влияющие на органы дыхания, растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины и прочие средства) – по показаниям
4. Лечение взрослых больных тяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа АH1N1.
4.1. Кагоцел в комбинации с Арбидолом*:
кагоцел - в первый день по 2 табл. 3 раза в день (суточная доза 72 мг),
последующие 3 дня по 1 табл. 3 раза в день (суточная доза 36 мг);
арбидол - 4 раза в сутки по 200 мг каждые 6 часов (суточная доза 800 мг) в
течение 7-10 дней.
или
Интерферон альфа-2b (50000 МЕ во флаконе) в комбинации с Интерфероном гамма (100000 МЕ во флаконе) – 2-6 раз в день (суточная доза 50 000МЕ и 100 000МЕ соответственно) через день в течение 10 дней, после перерыва в одну неделю повторяется та же схема *
или
Интерферон гамма – 2-6 раз в день (суточная доза 100000 МЕ) в течение 15 дней*
или
Ингавирин – суточная доза 90 мг 1 раз в день в течение 5 дней (с учетом назначения препарата в первые 2 дня от начала заболевания)*
или
Осельтамивир - по 75 мг в два раза в сутки суточная доза 150 мг () в течение 5 дней (с учетом эффективности препарата в первые 3 дня от начала заболевания)*
* Примечание - кроме беременных женщин
4.2. Для лечения беременных женщин (начиная с 14-ой недели беременности) можно использовать Интерферон альфа-2b в суппозиториях по 500000МЕ 2 раза в день (суточная доза -1000000ME) в течение 10 суток. Затем поддерживающая терапия по 150000МЕ 2 раза в день (суточная доза 300000МЕ) по 2 раза в неделю в течение 3 недель.
4.3. Симптоматическое лечение (антибактериальные средства, анальгетики, нестероидные противовоспалительные препараты, миорелаксанты, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, средства, влияющие на кровь, гормоны и средства, влияющие на эндокринную систему, средства, влияющие на сердечно-сосудистую систему, растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, средства, влияющие на органы дыхания, респираторная поддержка, витамины и прочие средства) – по показаниям.
4.4. Организация лечения осложнений – см. пояснительную записку.
Временные методические рекомендации «Схемы лечения и профилактики гриппа, вызванного вирусом типа А/H1N1, для детей»
1. Неспецифическая профилактика гриппа у детей (при угрозе заражения вирусом гриппа и в очагах).
Арбидол - детям в возрасте 3-6 лет по 50 мг в день, 2 раза в течение 7 дней, детям в возрасте старше 7 лет – по 100 -200 мг в день 2 раза в течение 7 дней.
или
Кагоцел – детям с 7 до 12 лет по 24 мг в день, 2 раза в течение 7 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы):
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 1 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 1 раз в день в течение 10 дней после контакта с инфицированным, не позднее, чем в первые два дня после контакта; во время эпидемии гриппа в течение 6 недель.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии от 0 до 18 лет по 2-3 капли в каждый носовой ход, за 30 минут до завтрака, через день в течение 10 дней.При необходимости профилактические курсы повторяют.При однократном контакте достаточно одного закапывания.
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при контакте с больным и /или/ при переохлаждении в соответствии с возрастной дозировкой: новорожденным и детям до 1 года (разовая доза 1000 МЕ) по 1 капле; детям от 1 года до 14-х лет - (разовая доза 2000 МЕ) по 2 капли - 2 раза в день в течение 5-7 дней. При необходимости профилактические курсы повторяют. При однократном контакте достаточно одного закапывания.При сезонном повышении заболеваемости в соответствии с возрастной дозировкой утром через 1-2 дня.
Интерферон альфа-2b (суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии) - детям до 3 лет по 150000МЕ 2 раза в сутки через день на протяжении 10 -14 дней; детям от 3 до 6 лет по 500000МЕ 2 раза в день в течение 10 дней – через день.
2. Лечение детей, больных легкими формами гриппа, вызванного вирусом типа А H1N1.
2.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (по 100 мг 3 раза в сутки) в течение 3 дней
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для инъекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (по 150000 МЕ 3 раза в сутки через 8 часов) в течение 5 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям);
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 5 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям);
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 300000 (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 3-х лет до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 7 лет до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех).
2.2. Симптоматическое лечение.
3. Лечение детей, больных среднетяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа А H1N1.
3.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (3 раза в сутки по 100 мг) в течение 3 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (3 раза в сутки по 150000 МЕ через 8 часов) в течение 7 дней
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней;
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 300000 (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте с 3-х до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех);
детям в возрасте от 7 до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (по показаниям количество курсов может быть увеличено до трех).
3.2. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, жаропонижающие средства, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, препараты, используемые при лечении синдрома бронхоспазмолитики, средства, уменьшающие отек слизистой дыхательных путей растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины) – по показаниям.
4. Лечение детей, больных тяжелыми формами гриппа, вызванного вирусом типа АH1N1.
4.1. Арбидол – детям старше 7 лет, суточная доза 300 мг (3 раза в сутки по 100 мг) в течение 3 дней.
или
Осельтамивир (порошок для приготовления суспензии для приема внутрь или капсулы) не позднее двух суток от момента развития симптомов заболевания:
детям от 1 года до 8 лет - при весе менее 15 кг по 30 мг, от 15 до 23 кг по 45 мг, от 23 до 40 кг по 60 мг, более 40 кг – по 75 мг 2 раз в сутки в течение 5 дней;
детям старше 12 лет - по 75 мг 2 раз в день в течение 5 дней. Увеличение дозы более 150 мг в сутки не приводит к усилению эффекта.
Интерферон гамма в сочетании с интерфероном альфа 2b (лиофилизат для приготовления раствора для интраназального введения, содержимое флакона или ампулы растворяется в 5 мл воды для иньекций):
Интерферон гамма – применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания детям от 0 до 18 лет по 2 капле в каждый носовой ход, 5 раз в день в течение 5-7 дней;
Интерфероном альфа 2b - применяется в составе комплексной терапии при первых признаках заболевания:
новорожденным и детям до 1 года - по 1 капле 5 раз в день (разовая доза 1000 МЕ, суточная доза 5000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 1 года до 3-х лет - по 2 капли 3-4 раза в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 6000 – 8000 МЕ) в течение 5 дней;
детям от 3-х до 14 лет - по 2 капли 4-5 раз в день (разовая доза 2000 МЕ, суточная доза 8000 – 10000 МЕ) в течение 5 дней.
Интерферон альфа-2b (ректальные суппозитории) (применяется в составе комплексной терапии):
новорожденным детям - недоношенным с гестационным возрастом менее 34 недель - суточная доза 450000 МЕ (3 раза в сутки по 150000 МЕ через 8 часов) в течение 10 дней; затем поддерживающая терапия: суточная доза 450000 МЕ (по 150000 МЕ 3 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
новорожденным детям, в том числе недоношенным с гестационным возрастом более 34 недель - суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней; затем поддерживающая терапия: суточная доза 300000 МЕ (по 150000 МЕ 2 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
детям в возрасте с 1 месяца до 3 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 7 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (количество курсов до двух может быть увеличено по показаниям);
детям в возрасте с 3-х лет до 7 лет - суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение 10 дней, после перерыва в 5 дней повторяется та же схема (количество курсов до трех может быть увеличено по показаниям);
детям в возрасте от 7 лет до 18 лет - суточная доза 1000000 (по 500000 МЕ 2 раза в сутки через 12 часов) в течение – 10 дней, затем поддерживающая терапия: суточная доза 1000000 МЕ (по 500000 МЕ 2 раза в день) по 2 раза в неделю в течение 3 недель;
Детям от 3 лет до 18 лет при тяжелых формах заболевания гриппом Интерферон альфа-2b можно применять в сочетании с арбидолом:
Интерферон альфа-2b - суточная доза 500000 МЕ (по 1 суппозиторию 2 раза в сутки через 12 часов в течение 5- дней;
Арбидол - по 0,05г 3 раза в сутки в течение 5 дней.
Далее применять только Интерферон альфа-2b по 500000МЕ 2 раза в сутки в течение 5 дней, при необходимости количество курсов может быть увеличено до трех, интервалы между курсами 5 дней.
4.2. Симптоматическое лечение (антибактериальные и противогрибковые средства, жаропонижающие средства, средства, применяемые для лечения аллергических реакций, препараты, используемые при лечении синдрома бронхоспазмолитики, средства, уменьшающие отек слизистой дыхательных путей растворы, электролиты, средства коррекции кислотного равновесия, средства питания, витамины) – по показаниям.
Saturday, May 23, 2009
Анхааруулж байна П…. минь. Мартвал буудна
Анхааруулж байна П…. минь.Мартвал буудна
Сонгуулиар АНам луйвар хийсэн ч бид хоорондоо эвтэй байцгаая. Жагсаад хөгжихгүй эвтэй байвал хөгжинө. Одоо хүн бүр дор бүрнээ өөрт ноогдсон ажлаа л хийвэл монгол хөгжинө. Ажлаа л хий бусадтайгаач дэмий ярилцах хэрэггүй.
Сонгосон ажлаа биш шүү. Ноогдсоон ажлаа л хийцгээе. Гутлаа өдөр бүр гялалзтал сайн тослоод, 30 минут дутам шороог нь арчаад, үсээ мартав, гэхдээ хойш нь самна, хүн бүр орцоо савандаж угаан, хоёр хоёр мод таривал монгол улс хөгжинө. Машингүй хүмүүс гудамжинд алхаж явахдаа өдөр бүр хармаагаа дүүртэл хог түүвэл Монгол эх орн минь улам хурдан хөгжинө.
Над бол бөөрөнхийлөгчийн ажил ноогдсон тул БИ хэнтэй ч ярилгүй өөрийн л ажлаа хийж байна. Малчид малаа сайн хариулаад, тариаланчид тариагаа сайн тариад, гуталчид сайн зан тавиад, манай хятадын барилгчид барилгаа сайн бариад, манай канадууд алтаа сайн ухаад байвал монгол улс цэнгэлийн манлайг олж дараагийн 4 жилд цалин 10 дахин нэмэгдэнэ, юмны үнэ ч 10 дахин нэмэг… аа уучлаарай.
Чулуу шидэж, архи ууж согтуугаар бууны сумны өмнүүр гүйж орсон залуусын ар гэрийнхэнд ч НАДТАЙ эвтэй байхыг уриалж байна. БИ зөв зүгээр л ордондоо мөнгө тоолж сууж байгаад 4-хөн хоногийн дотор бууралтчихаад эвтэй л байгаа биз дээ. БИ ногоон нүдтэй шар царайтай ч жинхэнэ Чингэсийн удмын халхын халхын халх хүн.
Долдугаар сарын 1-ийг турхирчхаад над шиг уучлал гуйсан шударга хүн байхгүй. Гэхдээ бид одоо ярих биш хийх хэрэгтэй. Хийцгээе буудацгаая. Буудах шийдвэрийг БИ ганцаар гаргаагүй. Их хурлаар хэлэлцээд АН адилхан баталчихаад…
ХЗ хоршооны Гэрэлтүмэн, Хон-хэрээдэйн Батэнхийг, Гаалийн Тарбааг БИ огт танихгүй, урд нь харж байгаачгүй. БИ алуурчин, авилгалчидтай найзалдаггүй. Тийм нөхдийг шоронд хорьж цаазаар авах нь зөв. БИ шударга хүн. Шударга л байцгаая. Их дүргүй хүргээд байвал шудраад л буудаад л орхино шүү. Намайг тэдэнтэй хамт авхуулсан гээд байгаа фото зураг бол цэвэр эвлүүлэг.
Хэвлэх үйлдвэрийн хуучин барилгыг намайг авсан гэж олон жил гүжирдлээ. Энэ бол над огт хамаагүй. Монцолын дүү л авсан гэж сонссон шиг санагдаж байна. Гэхдээ БИ мянгуужингийн зам, шинэ “гэр бүл”-ийн 500 сая… уучлаарай 500 мянга, “их өр” зэрэг олон асуудлыг шинээр санаачилж шийдсэн. Намайг сонгох аваас маргааш нь бүх лицензийг хураан авч монгол хүн бүрт тараана. Траншейныхан ч хогчид ч лицензтэй байх эрхтэйг үндсэн гуульд заасан байгаа. Үндсэн гуулиа хүндэтгэе.
Энэтхэгийн их хүн Неру өөрөө чихэр иддэг байхдаа шүдэнд хортой гэж хэлдэггүй байснаа чихэрнээс гарснаасаа хойш хэлдэг болсон. Та минь авилга аюултай шүү. Авилгалтай тэмцье. Намайг монголын бүх рашаан сувиллын газрыг авсан гэж гүжирдэж байна. БИ биш Барнам гэдэг хүн. Миний эцэг гэгддэг байх. Гэхдээ энэ хүн бүх монголчуудыг үнэгүй сувилах гэж авсан гэсэн. 9ТВ-ийн эзэн Батэнх, Мэдээ зууны эзэнг Хуягболд гэдгийг монголчууд бүгд мэднэ. Намайг л гэж гүжирдээд байна энэ Доржэлбэг.
Хэрэв манай эхнэр Монцолын шведийн дансанд үнэхээр тийм бага мөнгө байгаа нь үнэн бол БИ ард түмэндээ сонгогдсоныхоо дараа бэлэг болгон тараана. Гэхдээ манай Нам Монцолыг тийм дансгүйг баталсан. Барбаа намайг улсаасаа баян бөөрөнхийлөгч гэж гүжирдээд байгаам. Барбаа монгол улсын хөрөнгийг зөвхөн валютын нөөцөөр нь тодорхойлоод л харьцуулаад байгаа юм. Доржэлбэгээс бүр жижигхэн тул ухаан нь хүрэхгүй байна.
4 сар хоригдсон Ялалт-батын жишгээр намуудтай гэрээ байгуулж бичиг цаасаар байлдъя. Цаасаар байлдъя. Одоо хийцгээе. БИ дахин сонгогдвол ямаачдын, үхэрчдийн, бас үнээчдийн, бас бага насны хүүхдүүдэд зориулсан тугалчдын огт үнэгүй сургууль байгуулна. Худаг Ганцтай зүйрлэшгүй утас, кабель, интернеттэй, халуун хүйтэн устай үнэгүй ЮУ байгуулна.
Та бүхэн үнэхээр өөрчилье, өөрчлөгдъе гэж байгаа бол ЮУ-нд ор. Хүн үнэхээр өөрчлагддөг юм. Худлаа гэвэл Янбу Сайханжаргалаас асуу. Заавал ЮУ-нд суулгүйгээр өөрчлөгдье гэвэл М.Сайханэнхээс асуу. Хуягболд ч бас ЮУ-нд сууж өөрчлөгдсөн
Би хээгүй Баточир, хийгүй Бандибага, хэлэмгий Доржэлбэг биш хэлгий Баярэнх тул хааяа нэг буруу зөв ойлгомжгүй ярьдгийг минь миний ард түмэн уучлаарай. Над улсын хөрөнгөнөөс хувьдаа авсан зүйл байхгүй, хувьдаа ч машингүй. Худлаа гэвэл үүнийг миний хөрөнгө орлогоо нуусан мэдүүлгээс харж болно.
Доржэлбэг бөөрөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан туршлагагүй тул үүнээс хойш зөвхөн туршлагатай хүнээ л дахин дахин сонгоцгооё. БИ сүүлийн 10-аад жилд жил алгасалгүй шилдгийн шилдгийн шилдэг муу улс төрчөөр тодорч байсныг Та бүхэн бүү мартаарай. Мартвал буудна.
Доржэлбэг монголоор яаж ингэж сайн ярьж сурсныг БИ үнэхээр гайхдаг юм. Оросоор БИ ч Доржэлбэг шиг хэлэмгий ярина. Доржэлбэг мөрөн дээрээ толгойтой улс төрч. Толгойгүй нь захаас аваад л байна.. уучлаарай БИ хүзүүгүй л гэж хэлэх гээд байна юм. Хамгийн гол нь Доржэлбэг хамтран зүтгэгчээ чад хийлгэсэн ч түүний талд үйлчлээд байгаа манай хууль шүүхийн байгууллага хөдөлж өгөхгүй байна. Намайг бөөрөнхийлөгчөөр дахин сонговол энэ гаж тогтолцоог яаралтай засна. Доржэлбэгт хариуцлага тооцох болно.
Тэгээд ч БИ Доржэлбэгээс том биетэй, бяртай. Хүлээн авалтан дээр Вэдэвмэдтэй барилцаж авбал БИ л дийлнэ. Доржэлбэг дийлэхгүй. Доржэлбэгийн эхнэрийг хэн ч танихгүй. Харин Монцолыг маань Шведүүдаас эхлээд бүгд таних тул дэлхийд танигдсан намайг сонгоорой. Энэхүү албан бичгийг БИ биш харин зөвхөн Арслан танд монголын цагдаагийн байгууллага гуулинд заасны дагуу таныг л хамгаалах гэж анхааруулах гэж айлгах гэж гардуулж байгаа юм. Энэ бичиг өөр хэнд ч хамааралгүй зүйл.
Монгол Улсын бөөрөнхийлөгч Намбэрван Баярэнх
“Махн” хэлнээс монгол хэл рүү хөрвүүлсэн Шонхдой овогт Гомбосүрэнгийн Арслан
Жич: Миний сурж байсан Германы Веймар хотын ойролцоох ууланд байдаг фашистын Бухенвалдын хорих лагерын өргөст торон хаалганы дээр JEDEM DAS SEINE буюу “хүн бүрд ноогдсоныг” нь гэдэг үг байдаг. Г.А
Monday, May 18, 2009
Ерөнхийлөгчийн швейцарь дахь дансанд 1,3 тэрбум доллар байна
Ерөнхийлөгчийн швейцарь дахь дансанд 1,3 тэрбум доллар байна Tue May 19, 2009 03:45 |
1. Сайн байцгаана уу?
Монголчуудаа,
Нутаг нэгт, цуст нэгт ард түмэн минь ээ
Төөрөлдсөн хүү Сүрэнхор би хүний нутагт нуугдаж, зүдэрч яваа ч та бүхнийхээ амрыг эрж, энэ захидлыг тэрлэж байна.
“Үйлдвэр худалдааны төрийн нарийн бичгийн дарга байсан Д.Сүрэнхор” гэхээр бүгд шахуу мэдэж байгаа байх. Зарим нь намайг шууд л луйварчин, хулгайчаар минь дуудаж байгааг ч төсөөлж байна. Миний талаар өчнөөн л бичиж, муу муухайгаар минь ханатал дуудсан болохоор нэр минь хүн бүрт муугаар танил болоо биз дээ.
Гэхдээ мөн чанарыг минь хэн ч мэдэхгүй, таниагүй байгаа. Үнэндээ бол би өөрийгөө тийм ч хүнээ байчихсан, дүүрчихсэн амьтан гэж боддоггүй. Надад ичих нүүр, сэмрэх сэтгэл байдаг юм.
Би эх орноосоо зугтан гарсан тэр өдрөөс хойш өнгөрүүлсөн амьдралаа бодон хичнээн их шаналж, эргэцүүлснийг хэн ч мэдэхгүй. Би буруутай. Би улсын мөнгөнд хуруугаа дүрж, муу хүмүүсийн хөөргөн үгэнд сагаж явсан буруутай. Би буруу хэргийнхээ зэмийг хүртэх ѐстой, түүнээс яагаад ч зайлж чадахгүй гэдгээ өдөр ирэх тусам мэдэрч, үйлийнхээ үрийг эдлэн шимширч суугаа цөхөрсөн эр хүн. Үйлдсэн хэргээ бусдад тохох, зайлсхийх гэсэндээ биш ард түмнээ сэрэмжлүүлэх, анхааруулах ѐстой юм байна гэдгээ ухамсарласны үндсэн дээр би энэ захиаг зүрхэлж бичлээ.
Магадгүй энэ захиа та бүхэнд хүрч, сэрэмжлүүлж чадвал үйлдсэн нүгэл минь бага ч болтугай нимгэрч, үйлийн үр минь хөнгөрөх болвуу гэж бяцхан найдах юм.
Ингээд хэлэх гээд байгаа зүйлдээ оръѐ. 1997 онд МАХН-ын дэргэдэх МАСЗХ-нд орсноор миний тамтай амьдрал эхлэсэн юм. Тэр жил бидний хэсэг сэхээтэн залуус нэгдэн энэ байгууллагыг байгуулж анхны ерөнхийлөгчөөр У.Хүрэлсүх ажилласан. Бид амихандаа улс төрийн карьер хийж, хожим төрийн өндөр албанд томилогдож, очих нууцхан хүсэл тээн цуглаж байсныг одоо нуух хэрэг байхгүй. Тэр цагт биднийг намын боссууд Н.Энхбаяр, Л.Энэбиш, А.Цанжид нар ч дэмжих нэрээр баахан хөөргөж, доргиодог байлаа. Бидний хүслийг тэнгэр бурхан сонссон аятай МАХН үнэмлэхүй ялалт авч манай холбооныхон бүгд шахуу албан тушаалд очсон. Би ҮХЯ-ны төрийн нарийн бичгийн дарга болж, Н.Оюундарь Байгаль орчны яамны газрын дарга, Г.Шийлэгдамба аялал жуулчлалын газрын дарга, Я.Содбаатар ҮХ-ны дэд сайд, Б.Эрдэнэбат БХ-ын дэд сайд гэх зэргээр томилогдон огцом өндөр авсан даа, бид. Д.Бадраа агсан маань Санхүүгийн Зохицуулах хорооны дарга болсныг бүгд санаж байгаа.
Бидний араас хожим олон залуучууд МАСЗХ-гоор дэмжүүлэн албан тушаалд орсон. Нэг ѐсондоо холбоо маань албан тушаал руу үсрэх банз болон хувирсан юм. Бусдын талаар ярих сонирхол алга. Өөрийгөө л голлоѐ доо.
Үйлдвэр Худалдааны яамны төрийн нарийн бичгийн дарга болсноор өмнө маань маш их боломж нээгдэв. Бас маш их дарамт үүсэв. Ажлын талаар би яриагүй юм шүү. Залуу хүн бол ажилд нухлуулахаа юманд тооцохгүй ш дээ. Гол дарамт нь “албан тушаалын хаялга” гэж юмыг МАХН-ын удирдлагуудад, намайг төрийн нарийн бичгийн дарга болгосон хүмүүст байнга үзүүлж, ач санаж явах учиртай боллоо.
Намын дарга, Ерөнхий сайд болсон Н.Энхбаярын зүгээс намайг төрийн нарийн бичгийн даргаар томилоход бол шууд мөнгө төгрөг нэхээгүй, шаардаагүй юм. “Боловсролтой, хэлтэй залуустаа итгэл хүлээлгэж байгаа юм шүү. Хичээж ажиллааарай” л гэж байсан. Харин Сү.Батболд, талийгаач “Монроимпекс”-ийн У.Уламбаяр, Д.Тэрбишдагва, У.Барсболд нар бол түүнд нилээдгүй мөнгө хаяж байж сайд болсон гэдэг яриа нам дотор явдаг байсан. Тэд бол угаасаа мөнгөтэй, намайг бодвол албан тушаалаараа мөнгө олоод сурчихсан хүмүүс байсан болохоор тоодоггүй байсан шиг байгаа юм. Харин өөрийн гэх дорвитой бизнесгүй миний мэт хүмүүст энэ нь нэг төрлийн дарамт, дөнгө болон хувирсан.
2. Засгийн газарт өндөр албан тушаал хашиж байсан бүх л хүмүүст ийм шаардлага тавигддаг байсан. “Ерөнхий сайд ийм тийм арга хэмжээг төдөн төгрөгөөр чамайг санхүүжүүл” гэлээ гээд нарийн бичгийн дарга, туслахууд нь хэлчихээд утсаа таслачихна. Тэгээд тэр мөнгийг нь олох гэж махтайгаа хатдаг байсан. Албаа аваад хоѐр сар хэртэй болсны дараачаас л ил дад янз бүрийн байдлаар мөнгө нэхэж эхэлсэн дээ. Ийм нөхцөлд арга буюу л авлига авах арга сүвэгчилж эхлэдэг юм билээ. Ингэж яваад л би хальтирчихсан юм. Намайг мөрийтэй тоглоомонд донтсондоо яамны хөрөнгөнөөс хулгайлсан гэх маягийн сурталчилгаа их явсан. Одоо хүн бүр итгэчихсэн биз дээ.
Үнэн хэрэгтээ бол албан тушаалынхаа төлөө өгөх татварт л би маш их мөнгө төлсөн. Тэр үед У.Хүрэлсүхийн Н.Энхбаяртай муудалцсаны цаад шалтгаан нь ч энэ байсан. Өнгөн дээрээ Ерөнхий сайдын эхнэр О.Цолмонтой таараагүй энэ тэр гэж ярьдаг ч цаагуураа бол Н.Энхбаярт “татвар” төлөх сонирхолгүй байсан юм. Энэ талаар надтай ч санал солилцож байсан.
Н.Энхбаярын цуглуулсан хөрөнгө бол тэр чигээрээ л ийм төрлийн татаас, бэлэг, хаялга, өргөл, хувь зэргээс бүрдсэн гэж хэлэхэд болно. Нөгөө нэг орлого нь хууль, шүүхийн хаалга татсан хүмүүсийн хэрэг. Шорон явах нь тодорхой болсон хүмүүсийг хэргээс чөлөөлөх нэрээр асар их мөнгө хийсэн дээ. Шударга бус байдал чинь нэг л өдөр бий болдоггүй. Алгуур идэж, уусгадаг юм байна даа гэж одоо л би ойлгож сууна.
Тун ойрхноос харж байсан хүний хувьд хэлэхэд Н.Энхбаяр бол цадах, ханахыг мэдэхгүй хүн. Тэгсэн хирнээ гар нь тэнийнэ гэж байхгүй. Болж л өгвөл өөрөөсөө мөнгө гаргахгүй шийдчих гэсэн, аргалчих гэсэн, бусдаар төлүүлчих гэсэн нэг тийм хандлагатай, их хачин гэр бүл санагддаг юм. Сү.Батболд, Д.Тэрбишдагва ах нарыг юм л бол шаналгаж байхыг би мэддэг юм. Харин У.Барсболд бол нэхүүлэлгүй, өөрөө сайн дураараа байж байгаад л мөнгө аваачиж өгч долигонодог байсан.
Н.Энхбаяр хэрэг нь дууссан гэж үзвэл жигтэйхэн ойр дотно байж, үй зайгүй явсан хүмүүсээ шууд л жийдэг. Ц.Түмэнгэрэлийн хэргийн дараа түүнийг танихаа болиод, юун хүн билээ? Гэж асуух маягтай болсныг бүгд санаж байгаа байх. Энэ л зангаас нь манай намынхан ихэд айж, жийрхдэг байсан.
Яахав, энэ бол өнгөрсөн түүх. Одоо би ард түмэндээ дараах зүйлийг анхааруулъя, сэрэмжлүүлье гэж бодоод зориглон бичиж байна. Би хүний газар, нуугдаж, айж эмээж амьдардаг гэлээ ч мэдээллийн технологийн ачаар эх оронтойгоо байнгын холбоотой байж үргэлж мэдээ, сурагтай байдаг.
2009 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдөр Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр Бээжин лүү яаран ниссэн, энэ нь хадам эхийнхээ биеийн байдалд санаа зовсноос болсон гэсэн утгатай мэдээлэл гарч нилээдгүй шуугиулаад авсныг бүгд санаж байгаа байх гэж найдаж байна. Үнэн хэрэгтээ юу болсон юм бэ? гэдгийг би хэлэх гэсэн юм.
Тэр өдрүүдэд Швейцарийн банкнуудын холбоо арилжааны банкнуудынхаа эхний улирлын тайланд үндэслэн олон улсад мөрдөгддөг журмын дагуу тэрбум доллараас дээш хадгаламж эзэмшдэг хүмүүсийн нэрсийн жагсаалтыг гаргаж, зарлахаар бэлтгэсэн байсан байна.
Тэд 2009 оны 4 дүгээр сарын 6-ны Даваа гаригт нийтэд зарлахаар төлөвлөж байсан юм байна.
Уг жагсаалтын 16-д нь 1,3 тэрбум долларын хадгаламж эзэмшигч О.Цолмон, Монгол гэж дурдагдсан нь манай Ерөнхийлөгчийн гэр бүл юм.
Н.Энхбаяр төлөөлөгчөөрөө дамжуулан уг жагсаалтаас эхнэрийнхээ нэрийг 6 сар болтол зарлахгүй байгаа ч гэж хүсэлт гаргасны дагуу Швейцарийн банкнуудын холбоо О.Цолмонгийн нэрийг зарлахаа түр азнаад байгаа юм байна.
Харин ирэх 6 сарын дундуур зарлагдаж дараа нь Forbes сэтгүүл дээр тусгайлсан нийтлэл бичигднэ. Зарлахгүй бол Швейцарийн банкнуудын холбоо хуулийн дагуу хариуцлага хүлээх учраас яалт ч үгүй зарлах ажээ. Тэд үйлчлүүлэгчиддээ болох гэж байгаа үйл явдлын талаар тогтмол мэдээлэл өгдөг. Тэр хүрээнд О.Цолмонд мэдэгдсэн байна. Сонгууль дөхсөн үед энэ нь ямар осолтой мэдээлэл болохыг О.Цолмон ойлгож байсан ч банкинд нөлөөлж чадсангүй.
3. Иймд Н.Энхбаяр ямар ч байсан сонгууль өнгөртөл зарлуулахгүй байх хэрэгтэй гэж үзээд улсын Ерөнхийлөгчийн нэр барин, өөрийн биеэр очиж нөлөөлөхөөр Бээжин лүү яаран ниссэн нь тэр юм.
Тэрээр Бээжин дэхь Swiss Credit банкны салбарт очин хүсэлтээ гаргаснаар ямар ч байсан эхний удаад зарлуулахгүй байж чадсан байна. Ингээд хадам эх өвдсөн тухай үлгэр үүсэж, анхаарал сарниулах үүднээс утга учиргүй шуугиан гаргасан бололтой юм.
О.Цолмонгийн Швейцарийн Swiss Credit банкин дахь хадгаламжийн дансны дугаар SCB 45378MG80009L12. Дансны үлдэгдэл 1.3 тэрбум доллар (3 их наяд төгрөг буюу монгол улсын жилийн төсөв) гэдэг нь удахгүй зарлагдана.
Тэр үед намайг худлаа хэлээгүй гэдгийг та бүхэн мэдэх болно. Энэ мөнгө бол миний дээр хэлсэнчлэн албан тушаал олгосныхоо шан харамж, авлигаас олсон, гэмт хэргээс чөлөөлснийхөө төлбөрт авсан, 2000 оноос хойш хураасан бүхий л хөрөнгө нь юм.
Монгол улсын хуулийн дагуу Ерөнхийлөгчийн эхнэр ч гэсэн хөрөнгө орлогын мэдүүлгээ Авлигатай тэмцэх газарт гаргах ѐстой. Гэтэл АТГ-ын вэб хуудаснаас О.Цолмонгийн мэдүүлгийг хайгаад олсонгүй. Тэгэхээр хөрөнгө орлогын мэдүүлгээ гаргалгүй, хууль зөрчөөд суугаагийн цаад учир нь энэ хадгаламжтай л холбоотой. Хэрвээ худлаа мэдүүлбэл хуулийн хариуцлага хүлээх учраас Ерөнхийлөгч өөрийн эрх мэдлээр далайлган АТГ-ыг нам дарж байдаг бололтой юм.
Интернетэд тавигдсан мэдээллүүдийг харж байхад өнөөдөр Монгол улсын гадаад валютын нөөц 300 сая доллар хүрэхгүй байна. Харин Ерөнхийлөгчийн швейцарь дахь дансанд 1,3 тэрбум доллар байна. “Улсаасаа баян Ерөнхийлөгч” гэж бичигдээд байгаагийн учир энэ юм шүү.
Би Б.Болдсайхан эмчийн бичсэн “5 сарын 24″ өгүүллийг уншаад уйлсан. Бүр цурхиртал уйлсан. Н.Энхбаяр гэж хүний сувдаг сэтгэлийн золиосонд олон хүн өртсөний нэг би юм шүү. Ц.Түмэнгэрэл, Д.Бадраа, Ц.Чимэдцэрэн, У.Хүрэлсүх, Н.Дэмбэрэл гээд олон залуучууд энэ хүний балгаар өнөөдөр цааз авах нь авж, бусдад алагдах нь алагдаж, шоронд суух нь сууж, бууж өгөх нь өгсөн.
Би 5 сарын 24 -нд Элбэгээ ялбал нутагтаа очно. Заавал очно. Би өөрийн биеэр хуулийн байгууллагад очин бүх үнэнийг ярина. Тэр цагт миний ард түмэнд намайг ууч сэтгэлээр тосох, өрөвч нүдээр харах орон зай үлдсэн байх болвуу гэж найдахдаа, шударга ѐсны төлөөх үйлст өөрийнхөө хувь нэмрийг оруулах гэхдээ үүнийг бичлээ.
Ухаант ард түмэн минь өршөөн соѐрх! Уучил хүүгээ, эр нэг алддаг юм, эрэг нэг нурдаг юм.
Монгол орноо үргэлж хайрлаж, сэтгэлдээн тээж явдаг өөдгүй муу Д.Сүрэнхор.
2009 оны 5 дугаар сарын 15
Монголчуудаа,
Нутаг нэгт, цуст нэгт ард түмэн минь ээ
Төөрөлдсөн хүү Сүрэнхор би хүний нутагт нуугдаж, зүдэрч яваа ч та бүхнийхээ амрыг эрж, энэ захидлыг тэрлэж байна.
“Үйлдвэр худалдааны төрийн нарийн бичгийн дарга байсан Д.Сүрэнхор” гэхээр бүгд шахуу мэдэж байгаа байх. Зарим нь намайг шууд л луйварчин, хулгайчаар минь дуудаж байгааг ч төсөөлж байна. Миний талаар өчнөөн л бичиж, муу муухайгаар минь ханатал дуудсан болохоор нэр минь хүн бүрт муугаар танил болоо биз дээ.
Гэхдээ мөн чанарыг минь хэн ч мэдэхгүй, таниагүй байгаа. Үнэндээ бол би өөрийгөө тийм ч хүнээ байчихсан, дүүрчихсэн амьтан гэж боддоггүй. Надад ичих нүүр, сэмрэх сэтгэл байдаг юм.
Би эх орноосоо зугтан гарсан тэр өдрөөс хойш өнгөрүүлсөн амьдралаа бодон хичнээн их шаналж, эргэцүүлснийг хэн ч мэдэхгүй. Би буруутай. Би улсын мөнгөнд хуруугаа дүрж, муу хүмүүсийн хөөргөн үгэнд сагаж явсан буруутай. Би буруу хэргийнхээ зэмийг хүртэх ѐстой, түүнээс яагаад ч зайлж чадахгүй гэдгээ өдөр ирэх тусам мэдэрч, үйлийнхээ үрийг эдлэн шимширч суугаа цөхөрсөн эр хүн. Үйлдсэн хэргээ бусдад тохох, зайлсхийх гэсэндээ биш ард түмнээ сэрэмжлүүлэх, анхааруулах ѐстой юм байна гэдгээ ухамсарласны үндсэн дээр би энэ захиаг зүрхэлж бичлээ.
Магадгүй энэ захиа та бүхэнд хүрч, сэрэмжлүүлж чадвал үйлдсэн нүгэл минь бага ч болтугай нимгэрч, үйлийн үр минь хөнгөрөх болвуу гэж бяцхан найдах юм.
Ингээд хэлэх гээд байгаа зүйлдээ оръѐ. 1997 онд МАХН-ын дэргэдэх МАСЗХ-нд орсноор миний тамтай амьдрал эхлэсэн юм. Тэр жил бидний хэсэг сэхээтэн залуус нэгдэн энэ байгууллагыг байгуулж анхны ерөнхийлөгчөөр У.Хүрэлсүх ажилласан. Бид амихандаа улс төрийн карьер хийж, хожим төрийн өндөр албанд томилогдож, очих нууцхан хүсэл тээн цуглаж байсныг одоо нуух хэрэг байхгүй. Тэр цагт биднийг намын боссууд Н.Энхбаяр, Л.Энэбиш, А.Цанжид нар ч дэмжих нэрээр баахан хөөргөж, доргиодог байлаа. Бидний хүслийг тэнгэр бурхан сонссон аятай МАХН үнэмлэхүй ялалт авч манай холбооныхон бүгд шахуу албан тушаалд очсон. Би ҮХЯ-ны төрийн нарийн бичгийн дарга болж, Н.Оюундарь Байгаль орчны яамны газрын дарга, Г.Шийлэгдамба аялал жуулчлалын газрын дарга, Я.Содбаатар ҮХ-ны дэд сайд, Б.Эрдэнэбат БХ-ын дэд сайд гэх зэргээр томилогдон огцом өндөр авсан даа, бид. Д.Бадраа агсан маань Санхүүгийн Зохицуулах хорооны дарга болсныг бүгд санаж байгаа.
Бидний араас хожим олон залуучууд МАСЗХ-гоор дэмжүүлэн албан тушаалд орсон. Нэг ѐсондоо холбоо маань албан тушаал руу үсрэх банз болон хувирсан юм. Бусдын талаар ярих сонирхол алга. Өөрийгөө л голлоѐ доо.
Үйлдвэр Худалдааны яамны төрийн нарийн бичгийн дарга болсноор өмнө маань маш их боломж нээгдэв. Бас маш их дарамт үүсэв. Ажлын талаар би яриагүй юм шүү. Залуу хүн бол ажилд нухлуулахаа юманд тооцохгүй ш дээ. Гол дарамт нь “албан тушаалын хаялга” гэж юмыг МАХН-ын удирдлагуудад, намайг төрийн нарийн бичгийн дарга болгосон хүмүүст байнга үзүүлж, ач санаж явах учиртай боллоо.
Намын дарга, Ерөнхий сайд болсон Н.Энхбаярын зүгээс намайг төрийн нарийн бичгийн даргаар томилоход бол шууд мөнгө төгрөг нэхээгүй, шаардаагүй юм. “Боловсролтой, хэлтэй залуустаа итгэл хүлээлгэж байгаа юм шүү. Хичээж ажиллааарай” л гэж байсан. Харин Сү.Батболд, талийгаач “Монроимпекс”-ийн У.Уламбаяр, Д.Тэрбишдагва, У.Барсболд нар бол түүнд нилээдгүй мөнгө хаяж байж сайд болсон гэдэг яриа нам дотор явдаг байсан. Тэд бол угаасаа мөнгөтэй, намайг бодвол албан тушаалаараа мөнгө олоод сурчихсан хүмүүс байсан болохоор тоодоггүй байсан шиг байгаа юм. Харин өөрийн гэх дорвитой бизнесгүй миний мэт хүмүүст энэ нь нэг төрлийн дарамт, дөнгө болон хувирсан.
2. Засгийн газарт өндөр албан тушаал хашиж байсан бүх л хүмүүст ийм шаардлага тавигддаг байсан. “Ерөнхий сайд ийм тийм арга хэмжээг төдөн төгрөгөөр чамайг санхүүжүүл” гэлээ гээд нарийн бичгийн дарга, туслахууд нь хэлчихээд утсаа таслачихна. Тэгээд тэр мөнгийг нь олох гэж махтайгаа хатдаг байсан. Албаа аваад хоѐр сар хэртэй болсны дараачаас л ил дад янз бүрийн байдлаар мөнгө нэхэж эхэлсэн дээ. Ийм нөхцөлд арга буюу л авлига авах арга сүвэгчилж эхлэдэг юм билээ. Ингэж яваад л би хальтирчихсан юм. Намайг мөрийтэй тоглоомонд донтсондоо яамны хөрөнгөнөөс хулгайлсан гэх маягийн сурталчилгаа их явсан. Одоо хүн бүр итгэчихсэн биз дээ.
Үнэн хэрэгтээ бол албан тушаалынхаа төлөө өгөх татварт л би маш их мөнгө төлсөн. Тэр үед У.Хүрэлсүхийн Н.Энхбаяртай муудалцсаны цаад шалтгаан нь ч энэ байсан. Өнгөн дээрээ Ерөнхий сайдын эхнэр О.Цолмонтой таараагүй энэ тэр гэж ярьдаг ч цаагуураа бол Н.Энхбаярт “татвар” төлөх сонирхолгүй байсан юм. Энэ талаар надтай ч санал солилцож байсан.
Н.Энхбаярын цуглуулсан хөрөнгө бол тэр чигээрээ л ийм төрлийн татаас, бэлэг, хаялга, өргөл, хувь зэргээс бүрдсэн гэж хэлэхэд болно. Нөгөө нэг орлого нь хууль, шүүхийн хаалга татсан хүмүүсийн хэрэг. Шорон явах нь тодорхой болсон хүмүүсийг хэргээс чөлөөлөх нэрээр асар их мөнгө хийсэн дээ. Шударга бус байдал чинь нэг л өдөр бий болдоггүй. Алгуур идэж, уусгадаг юм байна даа гэж одоо л би ойлгож сууна.
Тун ойрхноос харж байсан хүний хувьд хэлэхэд Н.Энхбаяр бол цадах, ханахыг мэдэхгүй хүн. Тэгсэн хирнээ гар нь тэнийнэ гэж байхгүй. Болж л өгвөл өөрөөсөө мөнгө гаргахгүй шийдчих гэсэн, аргалчих гэсэн, бусдаар төлүүлчих гэсэн нэг тийм хандлагатай, их хачин гэр бүл санагддаг юм. Сү.Батболд, Д.Тэрбишдагва ах нарыг юм л бол шаналгаж байхыг би мэддэг юм. Харин У.Барсболд бол нэхүүлэлгүй, өөрөө сайн дураараа байж байгаад л мөнгө аваачиж өгч долигонодог байсан.
Н.Энхбаяр хэрэг нь дууссан гэж үзвэл жигтэйхэн ойр дотно байж, үй зайгүй явсан хүмүүсээ шууд л жийдэг. Ц.Түмэнгэрэлийн хэргийн дараа түүнийг танихаа болиод, юун хүн билээ? Гэж асуух маягтай болсныг бүгд санаж байгаа байх. Энэ л зангаас нь манай намынхан ихэд айж, жийрхдэг байсан.
Яахав, энэ бол өнгөрсөн түүх. Одоо би ард түмэндээ дараах зүйлийг анхааруулъя, сэрэмжлүүлье гэж бодоод зориглон бичиж байна. Би хүний газар, нуугдаж, айж эмээж амьдардаг гэлээ ч мэдээллийн технологийн ачаар эх оронтойгоо байнгын холбоотой байж үргэлж мэдээ, сурагтай байдаг.
2009 оны 4 дүгээр сарын 4-ний өдөр Ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр Бээжин лүү яаран ниссэн, энэ нь хадам эхийнхээ биеийн байдалд санаа зовсноос болсон гэсэн утгатай мэдээлэл гарч нилээдгүй шуугиулаад авсныг бүгд санаж байгаа байх гэж найдаж байна. Үнэн хэрэгтээ юу болсон юм бэ? гэдгийг би хэлэх гэсэн юм.
Тэр өдрүүдэд Швейцарийн банкнуудын холбоо арилжааны банкнуудынхаа эхний улирлын тайланд үндэслэн олон улсад мөрдөгддөг журмын дагуу тэрбум доллараас дээш хадгаламж эзэмшдэг хүмүүсийн нэрсийн жагсаалтыг гаргаж, зарлахаар бэлтгэсэн байсан байна.
Тэд 2009 оны 4 дүгээр сарын 6-ны Даваа гаригт нийтэд зарлахаар төлөвлөж байсан юм байна.
Уг жагсаалтын 16-д нь 1,3 тэрбум долларын хадгаламж эзэмшигч О.Цолмон, Монгол гэж дурдагдсан нь манай Ерөнхийлөгчийн гэр бүл юм.
Н.Энхбаяр төлөөлөгчөөрөө дамжуулан уг жагсаалтаас эхнэрийнхээ нэрийг 6 сар болтол зарлахгүй байгаа ч гэж хүсэлт гаргасны дагуу Швейцарийн банкнуудын холбоо О.Цолмонгийн нэрийг зарлахаа түр азнаад байгаа юм байна.
Харин ирэх 6 сарын дундуур зарлагдаж дараа нь Forbes сэтгүүл дээр тусгайлсан нийтлэл бичигднэ. Зарлахгүй бол Швейцарийн банкнуудын холбоо хуулийн дагуу хариуцлага хүлээх учраас яалт ч үгүй зарлах ажээ. Тэд үйлчлүүлэгчиддээ болох гэж байгаа үйл явдлын талаар тогтмол мэдээлэл өгдөг. Тэр хүрээнд О.Цолмонд мэдэгдсэн байна. Сонгууль дөхсөн үед энэ нь ямар осолтой мэдээлэл болохыг О.Цолмон ойлгож байсан ч банкинд нөлөөлж чадсангүй.
3. Иймд Н.Энхбаяр ямар ч байсан сонгууль өнгөртөл зарлуулахгүй байх хэрэгтэй гэж үзээд улсын Ерөнхийлөгчийн нэр барин, өөрийн биеэр очиж нөлөөлөхөөр Бээжин лүү яаран ниссэн нь тэр юм.
Тэрээр Бээжин дэхь Swiss Credit банкны салбарт очин хүсэлтээ гаргаснаар ямар ч байсан эхний удаад зарлуулахгүй байж чадсан байна. Ингээд хадам эх өвдсөн тухай үлгэр үүсэж, анхаарал сарниулах үүднээс утга учиргүй шуугиан гаргасан бололтой юм.
О.Цолмонгийн Швейцарийн Swiss Credit банкин дахь хадгаламжийн дансны дугаар SCB 45378MG80009L12. Дансны үлдэгдэл 1.3 тэрбум доллар (3 их наяд төгрөг буюу монгол улсын жилийн төсөв) гэдэг нь удахгүй зарлагдана.
Тэр үед намайг худлаа хэлээгүй гэдгийг та бүхэн мэдэх болно. Энэ мөнгө бол миний дээр хэлсэнчлэн албан тушаал олгосныхоо шан харамж, авлигаас олсон, гэмт хэргээс чөлөөлснийхөө төлбөрт авсан, 2000 оноос хойш хураасан бүхий л хөрөнгө нь юм.
Монгол улсын хуулийн дагуу Ерөнхийлөгчийн эхнэр ч гэсэн хөрөнгө орлогын мэдүүлгээ Авлигатай тэмцэх газарт гаргах ѐстой. Гэтэл АТГ-ын вэб хуудаснаас О.Цолмонгийн мэдүүлгийг хайгаад олсонгүй. Тэгэхээр хөрөнгө орлогын мэдүүлгээ гаргалгүй, хууль зөрчөөд суугаагийн цаад учир нь энэ хадгаламжтай л холбоотой. Хэрвээ худлаа мэдүүлбэл хуулийн хариуцлага хүлээх учраас Ерөнхийлөгч өөрийн эрх мэдлээр далайлган АТГ-ыг нам дарж байдаг бололтой юм.
Интернетэд тавигдсан мэдээллүүдийг харж байхад өнөөдөр Монгол улсын гадаад валютын нөөц 300 сая доллар хүрэхгүй байна. Харин Ерөнхийлөгчийн швейцарь дахь дансанд 1,3 тэрбум доллар байна. “Улсаасаа баян Ерөнхийлөгч” гэж бичигдээд байгаагийн учир энэ юм шүү.
Би Б.Болдсайхан эмчийн бичсэн “5 сарын 24″ өгүүллийг уншаад уйлсан. Бүр цурхиртал уйлсан. Н.Энхбаяр гэж хүний сувдаг сэтгэлийн золиосонд олон хүн өртсөний нэг би юм шүү. Ц.Түмэнгэрэл, Д.Бадраа, Ц.Чимэдцэрэн, У.Хүрэлсүх, Н.Дэмбэрэл гээд олон залуучууд энэ хүний балгаар өнөөдөр цааз авах нь авж, бусдад алагдах нь алагдаж, шоронд суух нь сууж, бууж өгөх нь өгсөн.
Би 5 сарын 24 -нд Элбэгээ ялбал нутагтаа очно. Заавал очно. Би өөрийн биеэр хуулийн байгууллагад очин бүх үнэнийг ярина. Тэр цагт миний ард түмэнд намайг ууч сэтгэлээр тосох, өрөвч нүдээр харах орон зай үлдсэн байх болвуу гэж найдахдаа, шударга ѐсны төлөөх үйлст өөрийнхөө хувь нэмрийг оруулах гэхдээ үүнийг бичлээ.
Ухаант ард түмэн минь өршөөн соѐрх! Уучил хүүгээ, эр нэг алддаг юм, эрэг нэг нурдаг юм.
Монгол орноо үргэлж хайрлаж, сэтгэлдээн тээж явдаг өөдгүй муу Д.Сүрэнхор.
2009 оны 5 дугаар сарын 15
Sunday, May 17, 2009
Буйр нуурт 20км 300м сэлсэн минь (2 видео)
Буйр нуурт 20км 300м сэлсэн минь (2 видео)
http://www.youtube.com/watch?v=4z0bV6SjLMY
http://www.youtube.com/watch?v=hNt_Bgt31tM&feature=channel_page -ийг сонирхоорой
Хэдийгээр 2007 оны 8 сард сэлсэн боловч тухайн үед сонирхогчийн камераар авсан видео файлаасаа багахан хэсгийг нь youtube-д сая л орууллаа. Удахгүй 15-20 минутын кино маягийн юм хийнэ.
Шилдгийн шилдгйин шилдэг Number One авилгалчин шиг мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй бол ч аль хэзээ спортын мастер цол болон элдэв гуншинтай болох байсан байх.
http://www.youtube.com/a59go -д одоо би сонирхолтой видео тавьж байх болноо
http://www.youtube.com/watch?v=4z0bV6SjLMY
http://www.youtube.com/watch?v=hNt_Bgt31tM&feature=channel_page -ийг сонирхоорой
Хэдийгээр 2007 оны 8 сард сэлсэн боловч тухайн үед сонирхогчийн камераар авсан видео файлаасаа багахан хэсгийг нь youtube-д сая л орууллаа. Удахгүй 15-20 минутын кино маягийн юм хийнэ.
Шилдгийн шилдгйин шилдэг Number One авилгалчин шиг мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй бол ч аль хэзээ спортын мастер цол болон элдэв гуншинтай болох байсан байх.
http://www.youtube.com/a59go -д одоо би сонирхолтой видео тавьж байх болноо
Saturday, April 18, 2009
President of Russia D.Medvedev to visit to Mongolia
| President of Russia D.Medvedev to visit to Mongolia |
The letter says, the President of the RF D.Medvedev accepted the President N.Enkhbayar’s invitation to visit officially to Mongolia on the occasion of the 70th Anniversary of Victory for Khalkhiin Gol. |
President of the Russian Federation (RF) D.Medvedev sent a letter to his Mongolian counterpart N.Enkhbayar last month.Mongolia to enhance energy cooperation with china
| Mongolia to enhance energy cooperation with china |
Senior Mongolian and Chinese officials pledged to deepen bilateral cooperation on energy and infrastructure during a meeting last Friday. “Mongolia-China relations have developed smoothly since the two countries forged diplomatic ties 60 year ago, featuring increasing-mutual-political trust and frequent high-level visits,” said Chinese Vice Premier Wang Qishan at a meeting with his Mongolian counterpart, Miegombyn Enkhbold. Enkhbold attended the 11th meeting of the Sino-Mongolian Joint Commission of Trade and Economy. |
Prime Minister of Mongolia in People’s Republic of China
| Prime Minister of Mongolia in People’s Republic of China |
Memorandum signed |
Prime Minister of Mongolia S.Bayar is continuing his work visit to the People’s Republic of China (PRC). CPX Tianjin Committee Secretary Zhang Gaoli and Mayor of the city Huang Xingguo called on the Prime Minister S.Bayar to share opinions on their cities and the relations between Mongolia-China.Declaration to the Mongolian people
Declaration to the Mongolian people
Preface Just Society Front Statement
published 21th oct. 2006
Since Mongolia made the transition to democracy and a market economic system 17 years ago it has deviated strongly from initial intensions and has reached a state of deep political and social crisis. The national manufacturing industry has been brought down, human rights are being ignored and the destruction of the entire system has become a real possibility. Politicians merely work in order to do business and take bribes, businessmen have become corrupt, and the only people who are interested in politics are those who have become poor and those who are worried about the social situation. Nowadays the religion of politics encompasses corruption, deceit, violence, bribery and decadence. At the same time citizens suffer from alcoholism, are unemployed, poor, beg on the street, become ninjas and are homeless. Women prostitute themselves for career advancements or money, many live without official registration documents and children live on the streets, people are forced to earn a living by searching through rubbish, more and more people are in prison and there are many Chinese people in Mongolia.
Where is our right to life?? The previous systems of responsibility and fair play have disappeared, everything is measured in financial terms and injustices and nepotism have become the social norm. A small group of non law-abiding people, with a lot of property have entered parliament. On the other hand there are working class people who have become impoverished because the cost of living is increasing every day, so now there are an upper class and a working class.
A few privileged people who used to wear masks of democracy have become swindlers and tyrants and the democracy which people waited so long for and which was established, has disappeared. Dishonest, cunning, rich and two-faced people are living nicely, but honest people are given all kinds of bad names, fired from their jobs and separated from their livelihoods. People who tell the truth often face oppression and violence. People who don’t believe in the future have started going abroad. The current situation in Mongolia is a tragedy and the likelihood that civil war will break out has increased.
1. The privileged class interpret the laws to suit their own purposes. 250 families and 7their relatives who are placed in high positions have acquired 98% of Mongolia’s riches though corruption, bribery etc. Only 2% of public property is owned by 99.9% of all Mongolian people. “I will do what I want”, “Only foolish people live on their salary” … etc are strange new sayings that have emerged. Society is trapped in a web of bribery and connections which makes it impossible to run a clean honest business.
2. Through their political privileges the oligarchy has abused both natural resources and public property. Eight out of 10 people are poor, and of those eight people three are extremely poor. The ruling oligarchy talk about social security, health programs, a safe food supply, unemployment, Aid and security, but do nothing. Mongolia is now rated one of the top ten most corrupted countries in the world. Average life expectancy in 1990 was 66, today it is 63. There are over 700 coal deposits whose reserves have been measured, and three of them, Oyu-Tolgoi, Tavan-Tolgoi and Tumurtei, have total resources amounting to a value of 2,000 billion dollars. If people were given 30% of the income obtained from these three coal deposits as stocks and shares it would be possible to spend 2,000 dollars for every citizen in Mongolia per year or 167 dollars every month.
3. Our country has practically become a colony and the country’s national security and independence have started being eroded because the privileged class has given our land, which had been defended by our ancestors for thousands of years,to foreigners. Foreigners own 26% of Mongolian land, privileged people own 26% by license and only 48% is now left to the rest of the population. Soon all land will fall completely into the hands of swindlers. The crooks who are in parliament have become intoxicated by their authority and property as if they had drunk vodka, they have daydreamed and given speeches about the economy increasing by 10.6% etc. They also rejoice in the celebrations of the 800th anniversary of the Great Mongolian State and a new parliament building which will be built at a cost of 36 billion Tugriks for the parliamentarians although they are rarely present there. The government is trying to turn our heads by spending money on useless things, such as 151 billion Tugriks on a monument of Tsedenbal, a Mongolian leader who oppressed the Mongolian people for 44 years. Around 100 million Tugriks was spent for one Mongolian mountaineer to be dragged and pulled and almost carried on the backs of qualified mountaineers to the top of Mount Everest. (So he could climb up the top of the mountain range with their help, that almost herder children climb up the top of the mountain and herd animals)????. This mountaineer has in turn become big headed, made many TV shows and created a personality cult … etc.
4. The privileged people have written laws so that they benefit themselves by misappropriating land and natural resources and redistributing them to vested interests. As a result of this situation lands and natural resources are in jeopardy of devastation from abuse and misuse through unrestricted mining. Due to the influence of parliament the Oyu-Tolgoi deposits have been leased at $50M for a period of sixty years. Prime Minister M.Enkhbold sold Ulaanbaatar real estate and Su.Batbold redistributed licenses for Boroo Gold’s deposits estimated at $35m. With the selling of Tavan-Tolgoi and Nariin-Suhait’s coal deposits and Tumurtei’s iron-ore deposits the new Mongolian elite are putting approximately $50.000-$100.000 in there collective pockets every day. Ts.Nyamdorj, M.Enkhsaikhan, Ch.Ulaan and D.Idevkhiten (Constitutional court), Parliament and the political parties in parliament, together with the National Security forces, have been protecting these activities.
5. With $10 billion, it is possible to establish a city like Ulaanbaatar. Just nine people (eight parliamentarians Su.Batbold “Altai Trading” , D.Idevkhiten “Tug San” Ts.TSengel “Hasbuu” T.Badamjunai “Mercury” vice-premier M.Enkhsaikhan “Mine-info” S.Bayartsogt “MCS” 30%, G.Batkhuu “Sunkhlai” Batj.Batbayar “Tuul cashmere” and ex-president P.Ochirbat “Tengeriin Tsag” ) have managed to obtained a mining license for the Tavan-Tolgoi coke-deposit. This was an abuse of their power and positions. The deposit at Tavan-tolgoi may be worth as much as $1,200 billion, which would be enough to establish 120 cities like UB. Once the cost of extracting the Coke from the deposit is substracted and the remainder divided by nine, each of the nine men could receive as much as $90 billion. This would mean that the nine richest men in the world would soon be from Mongolia and Bill Gates, who is currently the richest man with $50 billion will be left far behind. It seems the story that a burgler who steals Tgs 50.000 can be sent to the “Gants Hudag” prison, but a burgler who stole Tgs 500 million continues to work in the Mongolian government building is true .
6. In our country methods of winning people over by giving them jobs in high places, awards and medals are being used very effectively. There is no difference in the ethics of the leader of the Mongolian People’s Revolutionary Party M.Enkhbold, the leader of the National New Party M.Enkhsaikhan, the leader of the Motherland Party B.Erdenebat, and the leader of the Republican Party B.Jargalsaikhan and they all work only in their own interest. Ordinary honorable members of all parties also think this is the case. Mongolians are tired of the parties, the leaders and some members, who use vain words. People are looking for a just society and honest parties. Tenders, sports competitions, wrestling, horse racing, concerts, poetry etc are all becoming part of the games being played by the holders of power in order to keep their positions.
7. The main culprits of all of this are the administrators, who have no morality but who have sold the country, the land and its people to the highest bidder. They have also deserted the interests of the people. Their greed has become boundless and they have created a web of bribery so Mongolia has reached the edge of a crisis and stands on the edge of ruin. They have started using many methods to keep their authority and maintain their positions of power such as destroying or spying on political movements, driving wedges between people, buying loyalty, limiting the rights of citizens to make speeches or publish stories about the leaders’ mistakes, dissolving public meetings, and banning political and other rallies from taking place etc. Now it’s time for us to struggle together to push out the greedy leaders who have sold the country and its people, and to call them to account and demand that they establish a right, just, open and patriotic state. So many people now understand about the leaders’ and parliamentarians’ dishonest activities that justice can be established.
Principles of Just Society Front Movement
1. To be independent from self interested political and economic groups.
2. To be based on public support and members of any political party.
3. To be committed to and consistent with public interest and the fight for a just society.
4. To be based on the donations and support of large numbers of people.
5. To have good relations with political parties, movements and individuals.
Just Society Front’s Demands
1. To separate politics and business, first the president who has created a web of bribery and brought the country to a state of economic crisis must be removed. Parliament, where bribery has become commonplace must also be dissolved. Once the Electoral Commission and Electoral Law, which currently benefit the most dishonest leaders, have been changed, an extraordinary meeting must be organized.
2. The interests of Mongolian citizens must be protected and a system must be created to ensure equal rights to benefits arising from the exploitation of natural resources. This could be through the distribution of stocks, profit sharing, a specialized fund or other methods. It is also important to ensure that items such as mining licenses and stocks cannot be resold either internationally or domestically.
3. To cancel contradictory or unlawful mining licenses for mineral resources and allot not less than 50% of all income from extractive industries to the Mongolian public,and create this system so that it will be under public control. In order to give the people of Mongolia control over all strategic meaningful deposits found in their country, they must all be brought under the control of the government.
4. The most significant problems in Mongolia include the following: Oyu-Tolgoi, Tavan-Tolgoi and Tumurtei’s deposits, the Boroo Gold mine, the national debt to Russia, the privatization of the Trade and Development Bank and the Chinggis Hotel, money laundering by the Bank of Mongolia, nuclear waste, the sale of Ulaanbaatar real estate, the Ulaanbaatar Bank, the Ulaanbaatar Foundation, the Savings and Loans Co-operatives, TV-9 and Mongolian National Broadcasting. In addition, the corruption of the customs department and widespread smuggling, the financing of the MPRP, the death of many honest patriots and other serious problems will be examined and the people who have committed crimes must be brought to justice according to the law. These people’s assets will be scrutinized and where it is found that they have been obtained by dubious methods, their property must be confiscated.
5. To confiscate the MPRP’s property and to prohibit the kind of MPRP activities which have obstructed the social development of Mongolia like a boulder. Also to monitor the activities of the leaders of the MPRP and hold them politically responsible . If you want to fight for your country and your children’s future, then give your strength selflessly and unite with us! The time has come to fight resolutely to become masters of our own country, the land and the natural resources and to save the country.
Enough is enough – we are losing our patience. The time has come to get rid of the swindlers and dishonest leaders in the government. Let’s revive the fight of the 1990s. Victory belongs to the people. Mongolians – take a stand!
Let’s wake up! Let’s stand up! Let’s fight!
G.Arslan ,Central Post Office POX-884 2008.4.08 Ulaanbaatar, Shifmn@yahoo.com 9984-6321, 5005-1959
Preface Just Society Front Statement
published 21th oct. 2006
Since Mongolia made the transition to democracy and a market economic system 17 years ago it has deviated strongly from initial intensions and has reached a state of deep political and social crisis. The national manufacturing industry has been brought down, human rights are being ignored and the destruction of the entire system has become a real possibility. Politicians merely work in order to do business and take bribes, businessmen have become corrupt, and the only people who are interested in politics are those who have become poor and those who are worried about the social situation. Nowadays the religion of politics encompasses corruption, deceit, violence, bribery and decadence. At the same time citizens suffer from alcoholism, are unemployed, poor, beg on the street, become ninjas and are homeless. Women prostitute themselves for career advancements or money, many live without official registration documents and children live on the streets, people are forced to earn a living by searching through rubbish, more and more people are in prison and there are many Chinese people in Mongolia.
Where is our right to life?? The previous systems of responsibility and fair play have disappeared, everything is measured in financial terms and injustices and nepotism have become the social norm. A small group of non law-abiding people, with a lot of property have entered parliament. On the other hand there are working class people who have become impoverished because the cost of living is increasing every day, so now there are an upper class and a working class.
A few privileged people who used to wear masks of democracy have become swindlers and tyrants and the democracy which people waited so long for and which was established, has disappeared. Dishonest, cunning, rich and two-faced people are living nicely, but honest people are given all kinds of bad names, fired from their jobs and separated from their livelihoods. People who tell the truth often face oppression and violence. People who don’t believe in the future have started going abroad. The current situation in Mongolia is a tragedy and the likelihood that civil war will break out has increased.
1. The privileged class interpret the laws to suit their own purposes. 250 families and 7their relatives who are placed in high positions have acquired 98% of Mongolia’s riches though corruption, bribery etc. Only 2% of public property is owned by 99.9% of all Mongolian people. “I will do what I want”, “Only foolish people live on their salary” … etc are strange new sayings that have emerged. Society is trapped in a web of bribery and connections which makes it impossible to run a clean honest business.
2. Through their political privileges the oligarchy has abused both natural resources and public property. Eight out of 10 people are poor, and of those eight people three are extremely poor. The ruling oligarchy talk about social security, health programs, a safe food supply, unemployment, Aid and security, but do nothing. Mongolia is now rated one of the top ten most corrupted countries in the world. Average life expectancy in 1990 was 66, today it is 63. There are over 700 coal deposits whose reserves have been measured, and three of them, Oyu-Tolgoi, Tavan-Tolgoi and Tumurtei, have total resources amounting to a value of 2,000 billion dollars. If people were given 30% of the income obtained from these three coal deposits as stocks and shares it would be possible to spend 2,000 dollars for every citizen in Mongolia per year or 167 dollars every month.
3. Our country has practically become a colony and the country’s national security and independence have started being eroded because the privileged class has given our land, which had been defended by our ancestors for thousands of years,to foreigners. Foreigners own 26% of Mongolian land, privileged people own 26% by license and only 48% is now left to the rest of the population. Soon all land will fall completely into the hands of swindlers. The crooks who are in parliament have become intoxicated by their authority and property as if they had drunk vodka, they have daydreamed and given speeches about the economy increasing by 10.6% etc. They also rejoice in the celebrations of the 800th anniversary of the Great Mongolian State and a new parliament building which will be built at a cost of 36 billion Tugriks for the parliamentarians although they are rarely present there. The government is trying to turn our heads by spending money on useless things, such as 151 billion Tugriks on a monument of Tsedenbal, a Mongolian leader who oppressed the Mongolian people for 44 years. Around 100 million Tugriks was spent for one Mongolian mountaineer to be dragged and pulled and almost carried on the backs of qualified mountaineers to the top of Mount Everest. (So he could climb up the top of the mountain range with their help, that almost herder children climb up the top of the mountain and herd animals)????. This mountaineer has in turn become big headed, made many TV shows and created a personality cult … etc.
4. The privileged people have written laws so that they benefit themselves by misappropriating land and natural resources and redistributing them to vested interests. As a result of this situation lands and natural resources are in jeopardy of devastation from abuse and misuse through unrestricted mining. Due to the influence of parliament the Oyu-Tolgoi deposits have been leased at $50M for a period of sixty years. Prime Minister M.Enkhbold sold Ulaanbaatar real estate and Su.Batbold redistributed licenses for Boroo Gold’s deposits estimated at $35m. With the selling of Tavan-Tolgoi and Nariin-Suhait’s coal deposits and Tumurtei’s iron-ore deposits the new Mongolian elite are putting approximately $50.000-$100.000 in there collective pockets every day. Ts.Nyamdorj, M.Enkhsaikhan, Ch.Ulaan and D.Idevkhiten (Constitutional court), Parliament and the political parties in parliament, together with the National Security forces, have been protecting these activities.
5. With $10 billion, it is possible to establish a city like Ulaanbaatar. Just nine people (eight parliamentarians Su.Batbold “Altai Trading” , D.Idevkhiten “Tug San” Ts.TSengel “Hasbuu” T.Badamjunai “Mercury” vice-premier M.Enkhsaikhan “Mine-info” S.Bayartsogt “MCS” 30%, G.Batkhuu “Sunkhlai” Batj.Batbayar “Tuul cashmere” and ex-president P.Ochirbat “Tengeriin Tsag” ) have managed to obtained a mining license for the Tavan-Tolgoi coke-deposit. This was an abuse of their power and positions. The deposit at Tavan-tolgoi may be worth as much as $1,200 billion, which would be enough to establish 120 cities like UB. Once the cost of extracting the Coke from the deposit is substracted and the remainder divided by nine, each of the nine men could receive as much as $90 billion. This would mean that the nine richest men in the world would soon be from Mongolia and Bill Gates, who is currently the richest man with $50 billion will be left far behind. It seems the story that a burgler who steals Tgs 50.000 can be sent to the “Gants Hudag” prison, but a burgler who stole Tgs 500 million continues to work in the Mongolian government building is true .
6. In our country methods of winning people over by giving them jobs in high places, awards and medals are being used very effectively. There is no difference in the ethics of the leader of the Mongolian People’s Revolutionary Party M.Enkhbold, the leader of the National New Party M.Enkhsaikhan, the leader of the Motherland Party B.Erdenebat, and the leader of the Republican Party B.Jargalsaikhan and they all work only in their own interest. Ordinary honorable members of all parties also think this is the case. Mongolians are tired of the parties, the leaders and some members, who use vain words. People are looking for a just society and honest parties. Tenders, sports competitions, wrestling, horse racing, concerts, poetry etc are all becoming part of the games being played by the holders of power in order to keep their positions.
7. The main culprits of all of this are the administrators, who have no morality but who have sold the country, the land and its people to the highest bidder. They have also deserted the interests of the people. Their greed has become boundless and they have created a web of bribery so Mongolia has reached the edge of a crisis and stands on the edge of ruin. They have started using many methods to keep their authority and maintain their positions of power such as destroying or spying on political movements, driving wedges between people, buying loyalty, limiting the rights of citizens to make speeches or publish stories about the leaders’ mistakes, dissolving public meetings, and banning political and other rallies from taking place etc. Now it’s time for us to struggle together to push out the greedy leaders who have sold the country and its people, and to call them to account and demand that they establish a right, just, open and patriotic state. So many people now understand about the leaders’ and parliamentarians’ dishonest activities that justice can be established.
Principles of Just Society Front Movement
1. To be independent from self interested political and economic groups.
2. To be based on public support and members of any political party.
3. To be committed to and consistent with public interest and the fight for a just society.
4. To be based on the donations and support of large numbers of people.
5. To have good relations with political parties, movements and individuals.
Just Society Front’s Demands
1. To separate politics and business, first the president who has created a web of bribery and brought the country to a state of economic crisis must be removed. Parliament, where bribery has become commonplace must also be dissolved. Once the Electoral Commission and Electoral Law, which currently benefit the most dishonest leaders, have been changed, an extraordinary meeting must be organized.
2. The interests of Mongolian citizens must be protected and a system must be created to ensure equal rights to benefits arising from the exploitation of natural resources. This could be through the distribution of stocks, profit sharing, a specialized fund or other methods. It is also important to ensure that items such as mining licenses and stocks cannot be resold either internationally or domestically.
3. To cancel contradictory or unlawful mining licenses for mineral resources and allot not less than 50% of all income from extractive industries to the Mongolian public,and create this system so that it will be under public control. In order to give the people of Mongolia control over all strategic meaningful deposits found in their country, they must all be brought under the control of the government.
4. The most significant problems in Mongolia include the following: Oyu-Tolgoi, Tavan-Tolgoi and Tumurtei’s deposits, the Boroo Gold mine, the national debt to Russia, the privatization of the Trade and Development Bank and the Chinggis Hotel, money laundering by the Bank of Mongolia, nuclear waste, the sale of Ulaanbaatar real estate, the Ulaanbaatar Bank, the Ulaanbaatar Foundation, the Savings and Loans Co-operatives, TV-9 and Mongolian National Broadcasting. In addition, the corruption of the customs department and widespread smuggling, the financing of the MPRP, the death of many honest patriots and other serious problems will be examined and the people who have committed crimes must be brought to justice according to the law. These people’s assets will be scrutinized and where it is found that they have been obtained by dubious methods, their property must be confiscated.
5. To confiscate the MPRP’s property and to prohibit the kind of MPRP activities which have obstructed the social development of Mongolia like a boulder. Also to monitor the activities of the leaders of the MPRP and hold them politically responsible . If you want to fight for your country and your children’s future, then give your strength selflessly and unite with us! The time has come to fight resolutely to become masters of our own country, the land and the natural resources and to save the country.
Enough is enough – we are losing our patience. The time has come to get rid of the swindlers and dishonest leaders in the government. Let’s revive the fight of the 1990s. Victory belongs to the people. Mongolians – take a stand!
Let’s wake up! Let’s stand up! Let’s fight!
G.Arslan ,Central Post Office POX-884 2008.4.08 Ulaanbaatar, Shifmn@yahoo.com 9984-6321, 5005-1959
V.Putin to visit to Mongolia on May 13
| V.Putin to visit to Mongolia on May 13 |
His visit’s goal, program and composition have not been announced publicly yet. |
Prime Minister of the Russian Federation (RF) V.Putin will arrive in Mongolia on May 13, according to a source.| Back | Top of page | Forward | |
|
|
|
Erdene Zuu Monastery
| Erdene Zuu Monastery |
The monastery was damaged by warfare in the 1680s, but was rebuilt in the 18th century and by 1872 had a full 62 temples inside.  Erdene Zuu was allowed to exist as a museum only; the only functioning monastery in Mongolia was Gandantegchinlen Khiid Monastery in the capital, Ulaanbaatar. However, after the fall of Communism in Mongolia in 1990, the monastery was turned over to the lamas and Erdene Zuu again became a place of worship. Today Erdene Zuu remains an active Buddhist monastery as well as a museum that is open to tourists. On a hill outside the monastery sits a stone phallus. The phallus is said to retain the sexual impulses of the monks and ensure their good behavior.  |
The Erdene Zuu Monastery is probably the most ancient surviving Buddhist monastery in Mongolia. It is in Ovorkhangai Province, near the town of Kharkhorin and adjacent to the ancient city of Karakorum. It is part of the World Heritage Site entitled Orkhon Valley Cultural Landscape.Mongolian National Yurt
| Mongolian National Yurt |
This arrangement had a defensive function in the conditions of frequent skirmishes. Huree was replaced by ail (meaning "neighbourhood") arrangement in the 13th and 14th centuries during the unified Mongol Khanate when internal wars had stopped.  Huree arrangement came back after the disintegration of the Mongol Khanate in the 15th century.  It became the basis for the arrangement of the monasteries that were initially founded as mobile monasteries (the other type of monasteries being "khiid" following the Tibetan arrangement) in the 16th and 17th centuries when Buddhism was firmly re-introduced. As huree-monasteries and huree-camps of nobles settled and grew up into towns and cities, the names of such settlements retained the word Huree as a necessary component (e.g. Niislel Huree, Zasagtu Khaan-u Huree).Originally, the roof had a steeper slope and the a rim around the center opening, to allow the smoke of the open fire to exit more easily. The introduction of enclosed stoves with chimneys (zuuh) in the 18th and 19th centuries, made it possible to simplify the design and use a lower silhouette. Another relatively recent development is the use of an additional layer of canvas for rain protection. A white cotton cover, originally only used on the yurts of nobles, has become commonplace.  The internal organisation and furnishing mirrors the traditional roles of the family members as well as spiritual concepts, giving special significance to each of the cardinal directions, with the door always facing south. Herders use the position of the sun in the crown of the yurt as a sundial. The northeastern quarter of the yurt is reserved for the woman. The man was traditionally prohibited entering this quarter and touching the woman when she is in this quarter in case of a family conflict, while she was allowed to throw hard objects such as scissors at the husband from this position. Yurts have been used in Central Asia for thousands of years. In Mongolia, they have also influenced other architectural forms, particularly temples.In the 21st century, between 30 and 40% of the population are still living in yurts, many of them in the suburbs of cities. The Mongolian word "ger" has additional connotations of "home". The stylistically elevated register for ger is orgoo, most commonly translated as "residence", and at times also the name of the mobile national capital. |
The yurt is the traditional dwelling of the Mongolian nomads. It has a circular shape, is supported by a collapsible wooden frame, and covered by wool felt. In Mongolia, a "yurt" is called a "ger".
Subscribe to:
Posts (Atom)
